DNA-testen ondermijnen vertrouwen in rechtssysteem VS

Uitgebreide dna-testen op haarmonsters tonen aan dat er geen verband bestaat tussen Blair en een kind dat in 1993 werd vermoord. Naar verwachting zal het Texaanse hof van beroep de zaak heropenen. De aanklagers kunnen dan de beschuldigingen tegen Blair intrekken op grond van gebrek aan bewijs. Alle dna-testen wijzen op de onschuld van Blair, zeggen zowel zijn advocaat als de openbare aanklager.

Bewijs

Het belangrijkste bewijs tegen Blair, die in 1999 bijna was geëxecuteerd, was de uitslag van microscopisch onderzoek van haarmonsters. “Deze zaak laat duidelijk zien dat er in dit systeem fouten worden gemaakt en dat die fouten vergaande consequenties kunnen hebben”, zegt Barry Scheck, mededirecteur van het Innocence Project dat Blair bijstaat. “Wat nog zorgwekkender is, is dat het soort bewijs dat leidde tot de veroordeling van Blair dagelijks gebruikt wordt in zaken in het hele land.” Het Innocence Project is een nationale organisatie door middel van dna-testen probeert onschuldig veroordeelden van blaam te zuiveren.
Bij de veroordeling van Blair speelde een rol dat hij een strafblad had. Hij was al eerder met justitie in aanraking geweest wegens seksueel misbruik van kinderen. Toen de zeven jaar oude Ashley Estell in 1993 gewurgd werd teruggevonden nadat ze was ontvoerd uit een drukke speeltuin in Plano in Texas, viel de verdenking op Blair. “Niemand had hem gezien met het kind”, zegt Blairs advocaat Philip Wischkaemper. “Er bestond geen enkel bewijs van contact tussen hen.”
Ook als Blair wordt vrijgesproken van de moord op het meisje, blijft hij levenslang vastzitten voor het seksueel misbruik van kinderen, waarover hij een bekentenis heeft afgelegd. De moord heeft hij altijd ontkend.
De emoties rond de zaak liepen destijds zo hoog op, dat de rechtszaak driehonderd mijl verderop werd gehouden om Blair te beschermen. Er werden speciale “Ashley-wetten” aangenomen om kindermisbruikers voortaan beter te kunnen volgen en strengere straffen op te kunnen leggen.

Ongemak

Sinds 1973 werden 129 ter dood veroordeelden, nadat hun zaken opnieuw onderzocht waren, onschuldig bevonden terwijl ze op death row hun executie afwachtten. Jury’s en rechters in de VS lijken te anticiperen op de groeiende gevoelens van ongemak onder het publiek. Er worden tegenwoordig aanzienlijk minder doodvonnissen uitgesproken dan tien jaar geleden. “Het aantal mensen dat is vrijgesproken is de afgelopen jaren sterk toegenomen, zegt het Death Penalty Information Centre (DPIC). “Daardoor is serieuze twijfel ontstaan aan de betrouwbaarheid van het hele systeem.”
Het Innocence Project begon in 1992 en kreeg door middel van dna-testen tot nu toe zestien mensen van death row. In de meeste andere gevallen werd hiervoor gezorgd door andere overheidsprojecten en individuele advocaten.
In 2001 analyseerde het Centre on Wrongful Convictions van de Northwestern Law School 86 gevallen waarin mensen ten onrechte veroordeeld bleken en werden vrijgelaten van death row. In veel gevallen bleek de veroordelingen een gevolg te zijn van een valse getuigenis, verwisseling van identiteit en/of nalatigheid door politie en justitie.