Dossier-Belliraj: believers versus non-believers

WAAROVER GAAT HET?

Op 16 februari 2008 werd Abdelkader door de Marokkaanse politie ondervraagd. Uit de pv van zijn verklaringen die dag is moeilijk op te maken of hij spontaan over de zes moorden begon te vertellen dan wel geconfronteerd werd met concrete elementen. De pv is immers niet in vraag-antwoordvorm opgesteld.
In ieder geval bekende Belliraj dat hij betrokken was bij  moorden op kruidenier Raoul Schouppé (23 juli 1988), de homoseksuele kleermaker Marcel Bille (16 augustus 1988), de Saoedische imam Abdallah Al Ahdal en zijn adjunct Salem Bahri (29 maart 1989), de Egyptische chauffeur Samir Jah al-Rasul (20 juni 1989) en dokter Joseph Wybran (dokter Joseph Wybran).

Op een geheel van 58 pagina’s verhoren beslaan de verklaringen over de moorden vier pagina’s. Volgens zijn verklaringen haalde Belliraj bij Schouppé en Bille (die hij niet bij naam noemt) zelf de trekker over, en speelde hij in de andere moorden een ondersteunende rol.
Twaalf dagen later trok Belliraj voor onderzoeksrechter Chentoufi zijn verklaringen in: ‘Ik heb in België nooit iemand vermoord’, aldus Belliraj, die via zijn advocaat liet weten dat de verklaringen aan de politie onder druk waren afgelegd.

ARGUMENTEN VAN DE BELIEVERS

■ Belliraj was de eerste die de zes moorden aan elkaar linkte. In de tijd van de moorden werd in de pers wel al de link gelegd tussen de aanslagen op Al Ahdal, Bahri, al-Rasul en Wybran. Maar Belliraj was de eerste die ze allemaal aan mekaar linkte.

■ Belliraj had een motief: in opdracht van de terroristische organisatie Aboe Nidal vermoordde hij joodse en gematigde Arabische personen. De moord op Bille en Schouppé zouden kunnen gezien worden als een opstapje, een “oefening” voor het echte werk, namelijk de politieke moorden.

■ Belliraj biechtte details op die enkel de moordenaar kon kennen. Van een aantal moorden was er nochtans geen letter in de pers verschenen. Twee voorbeelden:
(1) de moord op Schouppé: Belliraj gaf in zijn verklaring aan de politie een beschrijving van Schouppé en beschreef hoe hij ’s morgens naar Schouppés winkel ging, het slachtoffer om een stukje amber vroeg, hem vastpakte en een kogel in het hoofd schoot. Die verklaring komt helemaal overeen met de vaststellingen van de politie ter plaatse. De politie stelde onder meer vast dat op de toog van de winkel nog een klein stukje amber lag. Op één element na (Belliraj sprak van een 7,65 mm pistool terwijl de moord met een ander kaliber gebeurde) lopen de verklaringen van Belliraj mooi samen met de elementen uit het oude onderzoeksdossier.
(2) de moord op Bille: Belliraj verklaarde dat hij met Bille naar een bos aan de rand van Brussel reed, hem een kogel door het hoofd knalde, uit de auto stampte en wegreed. Opnieuw komt die verklaring overeen met allerhande elementen uit het gerechtelijk onderzoek, zoals bijvoorbeeld het ballistisch verslag. Volgens de ballistisch expert was Bille neergeschoten door de chauffeur van de wagen op het moment dat hij uit de wagen wilde stappen. Hoe kan je dat soort details weten als je er zelf niet bij was?
Ook voor de verklaringen over de andere moorden geldt het zelfde: Belliraj gaf allerhande beschrijvingen die mooi overeenstemmen met elementen uit de oude moorddossiers. Enkel het kaliber van het moordwapen klopte niet.

■ Op 13 november 1991 liep bij de rijkswacht een anonieme tip binnen die ‘een zekere Khader Balirj, 35, woonachtig te Sint-Gillis’ linkte aan de moord op imam Abdallah Al Ahdal en zijn adjunct Salem Bahri. Belliraj zou enkele dagen voor de moord twee pistolen van het kaliber 7.65mm met geluidsdempers hebben gekocht. Al sinds 1986 trouwens kreeg de gendarmerie tips binnen dat Belliraj in het bezit was van vuurwapens met geluidsdempers.

■ Belliraj had contacten met radicale kringen overal ter wereld. De moorden waren als het ware zijn “visitekaartje” om toegang te krijgen tot de netwerken. Zonder dat palmares zou hij niet zoveel contacten hebben kunnen leggen.

ARGUMENTEN VAN DE NON-BELIEVERS

■ De Belgische politie is er twintig jaar lang niet in geslaagd om de moorden op te lossen, maar Marokko vindt de moordenaars op één-twee-drie, en dat zoveel jaar na datum? ‘Dat Marokko dan ook maar de Bende Van Nijvel ontmaskert’, is een veelgehoorde boutade onder non-believers. Zes moorden gepleegd door dezelfde persoon in dezelfde streek in een beperkte tijdspanne? Eén of twee moorden konden de speurders misschien missen, maar toch niet alle zes.
Daar staat dan weer tegenover dat sommige moordonderzoeken destijds amateuristisch verliepen. Een voorbeeld: na de moord op de Egyptische chauffeur had een huisgenoot gewoon de plas bloed op de trap opgekuist omdat ze dacht dat het om een ongeval ging. En nog een voorbeeld: de parking waar Wybran werd neergeknald, werd in de eerste momenten na de moord niet eens door de politie afgesloten.

■ Belliraj werd in 1991 door de rijkswacht ondervraagd en er volgde ook een huiszoeking. Als er materiële bewijzen tegen hem zouden zijn geweest, dan was hij wel vervolgd en veroordeeld.

■ Dat Belliraj tijdens zijn ondervraging zoveel details over de moorden kon vermelden, heeft een logische uitleg. Belliraj heeft zijn verklaring enkel ondertekend, niet zelf uitgesproken. De Marokkaanse geheime dienst heeft alle elementen voor de verklaring verzameld. Belliraj’ advocaat Toufiq Idrissi: ‘De Marokkaanse geheime diensten hebben niet liggen slapen in België. Ze hebben puzzelstukjes over de moorden bijgehouden. Die hadden ze twintig jaar lang in de schuif liggen om ooit te gebruiken.’

■ Voor elk van de moordzaken waren er vroeger andere sporen en motieven die door de speurders gevolgd werden. Een voorbeeld: bij de moord op de imam hechtte de rijkswacht het meeste geloof aan een piste rond corruptie op de ambassade van Saoedi-Arabië. Omwille van diplomatieke gevoeligheden kon die piste niet verder worden uitgewerkt.

■ Belliraj heeft niet het profiel van een moordenaar en terrorist. Mensen die Belliraj goed kennen, omschrijven hem als een ‘iemand met een groot charisma, die zich vlotjes aanpast aan zijn publiek’, ‘een commerçant die wapens en info verkoopt’, ‘een macho die veel bluft’, ‘iemand die uit alle ruiven kan eten’, ‘iemand met veel lef’ of ‘een chipoteur’ maar niet als een moordenaar of terrorist. Hij zou bovendien een intellectueel zijn. Belgische speurders die tijdens de huiszoeking bij Belliraj thuis in Gent zijn privé-bibliotheek zagen, waren onder de indruk van het niveau van de boeken én van de aantekeningen die Belliraj er in de kantlijn bij maakte.

■ Na de veroordeling van Belliraj en zijn 34 medeverdachten protesteerden mensenrechtenorganisaties en familieleden voor de rechtbank in Salé tegen de Marokkaanse justitie. Ze spraken van een ‘politiek proces’: Marokko zou de affaire hebben opgeklopt om twee opkomende islamitische politieke partijen een halt toe te roepen. Samen met Belliraj werden immers zes Marokkaanse politici veroordeeld die hij in 1992 had ontmoet. Zaazaa Abdelmalek, advocaat van zes politici: ‘In 2005 zijn de politieke partijen AlBadil Al Hadal, en Al Oumma opgericht. De staat wil niet dat die partijen bestaan, daarom hebben ze het hele dossier gefabriceerd. Dat hebben mijn cliënten voor de rechter verklaard. In Marokko was er weliswaar al de PJD (een moslimpartij die gedoogd wordt, kc), maar die twee partijen zijn iets nieuws. Ze hadden een samenwerking met de gauchistes opgezet en werden daarom als bedreigend ervaren.’