Dure olie doet politiek gewicht van Chávez toenemen

Costa Rica gaat een missie van Centraal-Amerikaanse landen naar Caracas coördineren. De delegatie reist daarna naar Colombia, ook een aardolie-exporteur. Maar Venezuela haalt veel meer olie boven en levert al jarenlang goedkope olie aan een reeks Caribische landen.

Venezuela is geen voor de hand liggende partner voor de regeringen die nu in Midden-Amerika aan de macht zijn. Die zijn niet erg opgezet met de linkse koers die de Venezolaanse regering vaart. Ze hebben ook aanstoot genomen aan de kritiek van president Chávez op het vrijhandelsakkoord dat vijf Midden-Amerikaanse landen met de VS hebben getekend. De delegatie heeft duidelijke orders gekregen. We gaan onderhandelen over preferentiële prijzen, maar we zullen niet aanvaarden dat daar voorwaarden aan worden verbonden, zegt de Salvadoraanse minister van Economie Yolanda Mayora.

Samen met enkele Caribische landen kopen de landen van Midden-Amerika al sinds 1980 al olie tegen voordelige voorwaarden van Venezuela en Mexico. Maar het Pact van San José werd de voorbije jaren ondermijnd door de privatisering van raffinaderijen in de betrokken landen. De openbare oliemaatschappijen van Mexico en Venezuela weigeren aardolie te leveren aan installaties die in handen zijn van hun transnationale concurrenten. Voor dat probleem komen de onderhandelaars van Midden-Amerika nu opnieuw te staan bij hun bezoek aan Venezuela.

Maar de hoge olieprijzen dwingen Midden-Amerika alle mogelijkheden te onderzoeken. Onze oliefactuur stijgt dit jaar met 500 miljoen dollar - twee en een half keer meer dan de buitenlandse hulp die we krijgen, zegt de Hondurese president Ricardo Maduro. De Nicaraguaanse president Enrique Bolaños zegt dat zijn land dit jaar 600 miljoen dollar zal uitgeven aan olie - evenveel als de totale exportinkomsten van het land.

Chávez lijkt open te staan voor de vraag vanuit Midden-Amerika. Bij de ondertekening van een akkoord om 10 Caribische landen tegen gunstige betalingsvoorwaarden olie te leveren, merkte de Venezolaanse president eerder deze maand op dat de hoge olieprijzen bijzonder zwaar om dragen zijn voor het arme Midden-Amerika. Hij verklaarde dat hij zou nadenken over initiatieven om ook die landen te helpen.

Venezuela, de grootste aardolie-exporteur van het westelijk halfrond, is bezig met alle landen in Latijns-Amerika en de Cariben overeenkomsten af te sluiten over de exploitatie van olievoorraden en de levering van aardolie en brandstoffen. Nu de olieprijzen hoog zijn, blijkt olie een ideaal smeermiddel voor de relaties tussen Venezuela en de rest van het continent.

Via Petrocaribe, het nieuwe samenwerkingverband dat Venezuela met tien landen uit de Cariben opzette, zullen per dag 98.600 vaten met ruwe olie uit Venezuela naar Antigua en Barbuda, Belize, Dominica, Grenada, Guyana, Jamaica, St. Kitts en Nevis, Saint Vincent en de Grenadines, Suriname en de Dominicaanse Republiek gaan. Een deel van die leveringen moet binnen een termijn van drie maanden worden betaald (de normale termijn is 30 dagen). De rest wordt omgezet in een lening op een termijn van 25 jaar waarop de kopers maar twee procent interest moeten betalen. Kopers kunnen een deel van hun betalingsverplichtingen ook voldoen door Venezuela suiker, rijst en bananen te leveren of Venezolaanse toeristen goedkoper te laten reizen.

Venezuela legt er de nadruk op dat het geen goedkope olie levert, maar de kopers enkel interessante kredietvoorwaarden toestaat. Maar voor de Dominicaanse Republiek betekent de regeling wel een besparing van 500 miljoen dollar per jaar, rekent Danilo Medina voor, presidentieel secretaris van de Dominicaanse Republiek. Daarnaast zet Venezuela ook nog eens een fonds van 50 miljoen dollar op waaruit sociale programma’s in de Cariben zullen worden gefinancierd.

Cuba, dat ook deel uitmaakt van Petrocaribe maar een aparte behandeling krijgt, importeert ook nog eens 98.000 vaten olie per dag uit Venezuela. Het blijft vasthouden aan de oude betalingsregeling. Cuba betaalt een groter deel van de rekening direct, maar heeft meer mogelijkheden om Venezuela goederen en diensten te leveren in ruil voor olie. Er werken bijvoorbeeld meer dan 15.000 Cubaanse artsen en sportleraars mee in sociale programma’s in Venezuela.

Ook met Paraguay en Uruguay heeft Caracas gelijkaardige overeenkomsten ondertekend. Met Argentinië en Brazilië werkt Venezuela samen aan de exploratie van olie- en gasvoorraden en bij de distributie van brandstoffen. Venezuela levert verder ook tijdelijke bijstand aan Ecuador. (MM)