Dwangarbeid verandert van gezicht

Bij de nieuwe vormen van dwangarbeid gaat het meestal om werk in de informele sector, waardoor weinig zicht is op de omvang van het probleem. De dwangarbeid is vaak seizoensgebonden en komt vooral veel voor in de agrarische sector en in afgelegen gebieden waar nauwelijks controle is, zegt Sergio Pinheiro, voorzitter van de VN-werkgroep die deze week in Genève spreekt over moderne slavernij.

Dwangarbeid komt zowel in ontwikkelingslanden als in rijke landen voor. Volgens de bijna 75 jaar oude definitie van de IAO staat de term voor onvrijwillige arbeid, onder dreiging van sancties. Deze twee elementen, bedreiging en onvrijwilligheid, zijn veelal aanwezig bij migranten die in het illegale circuit werken.

Op het ‘nieuwe gezicht’ van dwangarbeid zijn enkele uitzonderingen, zoals Birma (Myanmar) en Noord-Korea, zegt Roger Plant, het hoofd van het speciale actieprogramma tegen dwangarbeid van de IAO. In deze landen is sprake van gedwongen arbeid voor tegenstanders van gesloten regimes, etnische minderheden en anderen. Onder oude vormen van dwangarbeid verstaat de IAO ook situaties die voortkomen uit kastesystemen, etnische discriminatie en feodale verhoudingen.

Volgens Jagvir Singh, een deskundige uit India, blijkt uit niet-officiële cijfers dat in zijn land ongeveer 75 miljoen mensen gedwongen arbeid verrichten. India telt 1,1 miljard inwoners. De IAO is bezig met een inventarisatie van het probleem. De resultaten daarvan zullen in mei volgend jaar gepubliceerd worden in het Global Report van de IAO.

De VN-organisatie heeft zichzelf tot doel gesteld om binnen tien jaar alle vormen van dwangarbeid uit te roeien, maar zal daar alleen in slagen als er internationaal gezien de politiek wil is, zegt Plant.