"Economisch model ondermijnt strijd tegen aids"

Dereguleren, privatiseren en bezuinigen, dat was in de afgelopen dertig jaar de kuur die landen met betalingsproblemen moesten ondergaan. Door flink te snijden in de uitgaven moest de staatsschuld worden aangepakt en moest het bedrijfsleven alle ruimte krijgen. Dat had grote gevolgen voor het geld dat landen nog konden besteden aan gezondheidszorg.

Aids

“Het is geen toeval dat aids zich deze periode zo sterk heeft verspreid”, zegt Rick Rowden, auteur van het nieuwe boek “The Deadly Ideas of Neoliberalism: How the IMF has Undermined Public Health and the Fight against AIDS” (De dodelijke ideeën van het neoliberalisme. Hoe het IMF de gezondheidszorg en de strijd tegen aids heeft ondermijnd).

Het is precies de reden waarom westerse regeringen, nu ze zelf met een economische crisis kampen, het omgekeerde doen: ze geven juist geld uit, bijvoorbeeld aan onderzoek, om hun economie te kunnen stimuleren. “Publieke investeringen zijn essentieel voor ontwikkeling op de lange termijn”, aldus Rowden. Voor onderzoek naar hiv/aids kregen ontwikkelingslanden echter geen ruimte.

In 2008 zijn 2 miljoen mensen overleden aan aids, driekwart van hen in Afrika.

Belasting

Volgens Sanjeev Gupta, adjunct directeur Fiscale Zaken bij het IMF, is een land vrij om wel of niet geld te besteden aan zorg. Bovendien, zegt hij, heeft het IMF veel geld gestoken in gezondheidsprojecten.

Volgens Rowden begrijpt het IMF zijn punt niet. “Het gaat er niet om dat het IMF te weinig aan gezondheidszorg besteedt, maar dat de belastinginkomsten van een land niet kunnen toenemen. De vraag is waarom bedrijven niet groeien en niet steeds meer belasting opleveren. Moeten landen dan altijd van hulp afhankelijk blijven? Laat me zien hoe de belastinginkomsten gaan toenemen.” Zonder belasting is er ook geen geld voor zorg.

“Gezondheidsdeskundigen moeten niet alleen pleiten voor een hoger zorgbudget. Ze moeten inzien dat er op lange termijn groei moet zijn, wat niet kan zonder publieke investeringen in het algemeen. Als je op lange termijn de zorg wil verbeteren, moet je je afvragen: wat is er mis met het model?”