Egyptisch regime reageert nerveus op betogingen

Minstens vier mensen zijn overleden, honderden gewond en zeshonderd gearresteerd. De protesten houden aan in de hoofdstad Caïro en steden als Suez, Mahal El- Kubra en Alexandrië. Naar verwachting kunnen ze nog aanzwellen, omdat donderdag traditioneel het einde van de werkweek is. Nobelprijswinnaar en oppositiefiguur Mohamed El Baradei wordt in Egypte verwacht om deel te nemen aan de protesten.

Voedselprijzen

“Jonge mensen gaan in de weg staan van pantservoertuigen. De mensen zijn echt gefrustreerd”, zegt Khaled Al-Balashy, hoofdredacteur van de krant Al-Badil. “Het was de eerste keer dat ik mensen hun leven zag opofferen in het aanzicht van politiegeweld. Ze denken dat hen niets ergers meer kan overkomen. Dit is niet zonder precedent, en ook de veranderingen zullen dat zijn. Het is enkel nog een kwestie van tijd.”

Diaa Rashwan, analist bij het Al Ahram Centrum voor Strategische Studies, dat deels een overheidsinstelling is, merkt op dat de betogers nu vragen om een nieuw regime, en niet gewoon om lagere voedselprijzen of meer middelen van de overheid. “De betogers willen het regime weg, en dat verwart de machtshebbers. Ze weten niet hoe ze moeten reageren. Tot nog toe doen ze dat met extra veiligheidstroepen. Ik denk dat de schrik er goed in zit.”

De overheid heeft in het hele land veiligheidstroepen op de been gebracht. Pantservoertuigen zijn zichtbaar gestationeerd voor overheidsgebouwen en media. In Caïro protesteerden honderden leden van het Egyptische Syndicaat voor Journalisten, terwijl even verderop honderden advocaten opstapten. Verschillende vrouwelijke journalisten werden geslagen door de politie.

“Deze betogingen zullen geen onmiddellijke of snelle resultaten opleveren”, zegt Qutb Al-Arabi, een activist bij het Egyptische Syndicaat voor Journalisten. “Maar het is een boodschap aan de regering dat we het echt beu zijn.”

Al-Arabi vertelt hoe hij oorspronkelijk demonstreerde voor meer persvrijheid. Maar toen de politie zwaar geweld gebruikte, veranderden de eisen naar het aftreden van de 82 jaar oude president Moebarak, die Egypte al leidt sinds 1981.

Subsidies

De populariteit van Moebarak en zijn regering daalde al door de stijgende prijzen, de hoge werkloosheid en de corruptie. De Egyptische overheid schrapte onder meer op verzoek van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank subsidies voor levensmiddelen. Net voor de start van de protesten bereidde de regering zich voor op een afschaffing van de energiesubsidies en inkrimping van de ziekteverzekering. De verkiezingen in november, die een klinkende overwinning opleverden voor de heersende Nationaal-Democratische Partij, gooiden olie op het vuur.

Volgens sommige analisten is het Egyptische regime flexibel genoeg om de betogingen te overleven. “We spreken hier over professionele overlevers”, zegt Mohamed Abdel-Salam, hoofdredacteur van het politieke tijdschrift Al-Seysa Al-Dawlia, dat onderdeel vormt van de staatsmedia. “Ze hebben al veel eerdere stormen overleefd.”

Volgens Abdel-Salam is de schaal van de betogingen groter dan gewoonlijk in Egypte, maar toch kleiner dan protesten in Tunesië, Libanon of Jemen. “De politieke elite leest de gebeurtenissen en we kunnen binnenkort een positieve reactie verwachten. De veranderingen zullen eerder politiek in plaats van economisch zijn”, zegt Abdel-Salam.

Moslimbroederschap

Tot nog toe heeft vooral het ministerie van Binnenlandse Zaken gecommuniceerd. Dinsdag beschuldigde het de Moslimbroederschap van de organisatie van de betogingen, een beschuldiging die oppositiepartijen prompt ontkenden. “Dit was een volksopstand, waar de Moslimbroederschap niets mee te maken heeft”, zegt Abdel- Khalek van de partij Al-Taggammu. “Ik hoop dat het regime de boodschap begrepen heeft en geen geloof hecht aan de eigen leugens.”

Abdel-Khalek voorspelt dat het regime hard zal vechten omdat het “een zaak van leven en dood is. Ze zijn bang dat er onderzoeken komen naar hun corruptie en wanbeleid als ze van de macht verstoten worden”, zegt hij.

Alle analisten zijn het eens over een zaak: er is een nieuwe generatie van jonge Egyptenaren opgedoken die strijdvaardiger is en niet bang is voor de politie. Een generatie die meer verandering kan brengen dan tot voor kort werd aangenomen.