Egyptische rechters verliezen strijd om onafhankelijkheid

Justitieminister Mahmoud Abu Leil toonde zich na de goedkeuring van de gerechtelijke hervorming een tevreden man. “Een grote verwezenlijking ten voordele van de gerechtelijke onafhankelijkheid”, noemde hij de hervorming. De wet op de gerechtelijke autoriteit onttrekt de procureur-generaal van het gezag van de minister van Justitie en garandeert het gerecht budgettaire onafhankelijkheid. Maar de minister van Justitie blijft rechters benoemen en bevorderen. En ook de leden van het hooggerechtshof zullen in de toekomst niet worden verkozen maar worden aangeduid door de regering.

“Er zitten goede en slechte kanten aan de nieuwe wet”, oordeelt Hesham Geneinate, de secretaris-generaal van de Rechtersclub van Caïro, die ijvert voor meer onafhankelijkheid. “Niettemin behoudt het ministerie van Justitie aanzienlijke controle over het gerecht.”

Rechter Hisham el-Bastawisi ziet weinig reden tot juichen. “Het is een slechte wet en ze betekent een stap terug. In werkelijkheid krijgen wij niets. Men praat over een onafhankelijk budget, maar zonder details te geven.”

De budgettaire onafhankelijkheid is beperkt, zegt ook Mohamed Saïd, onderdirecteur van het Al-Ahram Centrum voor Politieke en Strategische Studies, een openbare onderwijsinstelling. De minister van Financiën heeft nog steeds het recht om een veto uit te spreken over de begroting. “De procureur-generaal wordt nog steeds aangesteld door de regering en zal daardoor gehoorzamen aan het ministerie van Justitie.”

“Het succes van de wet in het parlement betekent dat de Egyptische rechters de slag om meer autonomie verliezen”, zegt Saïd.” Maar el-Bastawisi geeft zich niet gewonnen. “We zullen het Egyptische volk duidelijk maken dat de regering liegt en dat er geen enkele intentie voor een hervorming is,” zegt hij aan IPS. “En we blijven vechten voor onafhankelijkheid”.

De onafhankelijkheid van het gerecht is een belangrijk thema geworden sinds de parlementsverkiezingen van november toen el-Bastawisi en een aantal andere rechters de regering openlijk beschuldigden van verkiezingsfraude. De beschuldigingen, die te horen waren op satellietzenders, lokten woedende reacties uit. De klokkenluiders werden er prompt van beschuldigd dat ze, door met de media te praten over politieke kwesties, de wet overtreden hadden. Beiden moesten voor de disciplinaire commissie verschijnen. Ze kregen geen sanctie, maar de zaak deed een breed oppositiefront ontstaan.

In Caïro werden vorige maand een hele reeks protestwakes en betogingen gehouden tegen de bemoeienissen van de regering. De socialistische oppositiepartijen, de pro-democratiebeweging Kifaya en de verboden maar gedoogde Moslimbroederschap leidden het protest. De grootste demonstraties, die van 11, 18 en 25 mei, werden brutaal uiteen geslagen door de veiligheidsdiensten. (MM/PD)