Egyptische regering houdt uitverkoop

De privatiseringsgolf in het grootste Arabische land biedt lucratieve kansen aan zakenmensen die goede connecties hebben met de Egyptische regering. Een historisch hotel aan de oever van de Nijl werd onlangs voor slechts een derde van de waarde verkocht aan vrienden van de familie van de president.

De verkoop van het roemruchte Amoun Hotel in de zuidelijke toeristenstad Aswan riekt naar corruptie volgens de lokale kranten. Het hotel werd voor 2,4 miljoen euro verkocht aan de zakenlieden Sameh en Nagiub Sawiris, twee vrienden van de familie Mubarak. De werkelijke waarde van het hotel is volgens deskundigen ongeveer 8 miljoen euro. Als je alleen de deuren, het houtwerk en het historische meubilair zou verkopen, dan zou dat al meer dan 15 miljoen Egyptische pond (ruim 2 miljoen euro) opbrengen, schreef het onafhankelijke weekblad Osboaa.

Het privatiseringsprogramma van de Egyptische overheid wordt aangemoedigd door drie machtige internationale instellingen: het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Wereldbank en USAID, de Amerikaanse dienst voor ontwikkelingssamenwerking. Zij spelen een sleutelrol in het economische beleid in het dichtstbevolkte Arabische land in het Midden-Oosten. De financiële instellingen vonden een natuurlijke bondgenoot in de door Amerika gesteunde regering van president Hosni Mubarak. Hij benoemde vorig jaar verschillende zakenmensen die eerder werkten voor buitenlandse bedrijven in zijn nieuwe kabinet.

Het privatiseringsprogramma startte aan het einde van de jaren tachtig onder druk van de Wereldbank, het IMF en USAID In ruil voor privatisering kreeg Egypte leningen en technische expertise. Nadat het nieuwe kabinet vorig jaar juli aantrad, werd het programma nieuw leven ingeblazen. Sinds vorig jaar werd al voor miljoenen euro’s aan bedrijven en onroerend goed verkocht. Vaak ging dat gepaard met beschuldigingen van corruptie en vriendjespolitiek. Niet alleen het Amoun Hotel, maar ook andere bekende hotels, zoals het Sonesta Hotel in Caïro, werden verkocht aan zakenlieden die banden met de regering hebben.

De verkoopwoede hangt voor een belangrijk deel samen met overeenkomsten die de regering sloot met IMF, de Wereldbank en USAID, zeggen Egyptische economen. In juni keurde de Wereldbank een lening van 2,8 miljard dollar (ruim 2,2 miljard euro) goed in het kader van een nieuwe, driejarige Country Assistance Strategy (CAS) voor Egypte. In 2004 tekende Mubarak een overeenkomst met Amerika voor 2,2 miljard dollar (1,8 miljard euro) aan leningen. Voor beide programma’s werden strikte voorwaarden op gebied van privatisering en andere economische hervormingen gesteld.

Deze zomer rondde ook het IMF consultaties met Egypte af. Het IMF deed de aanbeveling om meer structurele hervormingen door te voeren. Hervatting van het privatiseringsprogramma zou daarbij zeer welkom zijn, aldus het IMF, verwijzend naar de lijst met voor verkoop geschikte bedrijven die de regering in 2004 opstelde.

USAID heeft al jaren een programma dat buitenlandse investeringen in Egypte aantrekkelijker moet maken. Ook in dat programma wordt privatisering aangemoedigd. In maart maakte USAID bekend dat Washington 100 miljoen dollar beschikbaar had gesteld voor de privatisering van de Egyptische banksector.

De Country Assistance Strategy (CAS) van de Wereldbank zegt dat het nieuwe kabinet, dat tijdens het eerste jaar al negentien bedrijven verkocht, van plan is om de privatisering uit te breiden tot de infrastructuursector. Dat terrein bleef tot nu uit strategische overwegingen buiten schot.

Uit het CAS-document blijkt dat de regering alleen voor de rest van dit jaar 83 bedrijven onder de hamer zou willen brengen. De banksector staat bovenaan het lijstje en de Bank van Alexandrië is waarschijnlijk de eerste bank die geprivatiseerd wordt. De auteurs van de CAS verwachten dat de regering tijdens de komende drie jaar onder meer het gasdistributienetwerk zal privatiseren en aandelen zal verkopen in verzekeringsmaatschappijen, oliebedrijven en delen van het postbedrijf. Ook wil de overheid 20 procent van het monopolie Egypt Telecom, een van de meest lucratieve bedrijven in het Midden-Oosten, verkopen. (JS/PD)