Eilanden Stille Oceaan rollen rode loper uit voor China

Fiji, Papoea-Nieuw-Guinea en een handvol kleinere eilandstaten kregen de afgelopen weken een indrukwekkende rij Chinese leiders en zakenmensen over de vloer. Op 5 april vond in Fiji de eerste topontmoeting plaats tussen China en de Pacific Island Countries (PICs), een groep die bestaat uit Fiji, Papoea-Nieuw-Guinea, de Cook-eilanden, de Micronesische Federatie, Niue, Samoa en Vanuatu.

De Chinese premier Wen Jiabao ondertekende in Fiji een overeenkomst waarin China 3 miljard yuan (309 miljoen euro) aan ontwikkelingshulp toezegt. China zet onder meer een speciaal fonds op dat Chinese bedrijven moet helpen in de regio te investeren. Er lopen ook gesprekken over een directe luchtvaartverbinding tussen China de regio, zonder tussenstop in Australië of Nieuw-Zeeland.

Vooral Papoea-Nieuw-Guinea, Fiji en Vanuatu hopen dat engere economische en politieke banden met China hun afhankelijkheid van Australië kunnen verminderen. Ze vinden dat Canhberra zich onder premier John Howard zich toenemend “neokoloniaal” gedraagt.

Australië is met een budget van 600 miljoen euro veruit de grootste donor in de regio, maar vooral Papoea-Nieuw-Guinea en Fiji hebben kritiek op de voorwaarden die Canberra de voorbije jaren aan die hulp koppelde. Een groot deel van de hulp gaat nu naar inspanningen om het bestuur op de eilanden te verbeteren en de corruptie in te dammen. Australië stuurt ambtenaren, rechters en politiemensen naar de eilanden om orde op zaken te stellen. Dat wordt niet altijd in dank afgenomen. In mei stuurde Papoea-Nieuw-Guinea 800 Australische politiemensen weer naar huis.

“We willen in de mate van het mogelijke op eigen benen staan”, zegt Laisenia Qarase, de premier van Fiji. We willen niet langer afhankelijk zijn van hulp. Handel is onze toekomst.”

Er zijn al ongeveer 3.000 Chinese bedrijven actief in de regio van de Stille Oceaan. Ze hebben ongeveer een miljard euro geïnvesteerd in hotels, plantages, textielfabrieken, rederijen in de visserij en houthakbedrijven. De handel tussen China en de PICs is nog erg beperkt, een gevolg van de kleinschaligheid van de eilandeconomieën en de transportproblemen. Maar het handelsvolume is de voorbije vijf jaar toch verdrievoudigd.

China voert onder meer hout in uit Papoea-Nieuw-Guinea, Fiji en de Salomoneilanden. Hout en andere bosbouwproducten maken 40 procent uit van de handel tussen China en de PICs. China heeft de betrokken landen hulp aangeboden bij bosbeheer en herbebossing. China wil ook alle invoerheffingen voor bosproducten uit de regio afschaffen.

Papoea-Nieuw-Guinea verkoopt ook aardgas aan China, terwijl Frans Polynesië zwarte parels levert.

Het aantal Chinese toeristen dat naar de eilanden trekt, stijgt gestaag, van 35.000 in 2002 tot bijna 50.000 vorig jaar. Chinese regeringsmedewerkers en touroperators reisden de voorbije weken rond langs Samoa, Micronesia en Tonga om investeringmogelijkheden in de toeristische sector te verkennen. China is van plan Papoea-Nieuw Guinea, Samoa en de Micronesische Federatie de status van Erkende Reisbesteming te verlenen, zodat Chinese toeristen er zonder plichtplegingen heen kunnen reizen.(PD)