Eritrea stapt uit Oost-Afrikaans vredesblok

Somalië is al decennialang verwikkeld in een burgeroorlog die steeds uitzichtlozer wordt. Dit weekend laaide het geweld weer op na een confrontatie tussen Het Ethiopische leger en islamitische rebellen in de Somalische hoofdstad Mogadishu. Sinds het hernieuwde offensief eind maart lieten al meer dan duizend inwoners het leven.
Sommige waarnemers hoopten dat de Inter Governemental Authority on Development (IGAD), een regionaal samenwerkingsverband tussen de Oost-Arikaanse buurlanden Kenia, Soedan, Somalië, Ethiopië, Oeganda, Eritrea en Djibouti, voor een uitweg zou kunnen zorgen. Nu Ertitrea opstapt, lijkt een oplossing voor het aanslepende conflict verder af dan ooit.

Macht

Sinds de val van de Somalische dictator Siad Barre in 1991 heeft Somalië geen effectief centraal bestuur meer. Die chaos heeft tot steeds grotere inmenging van buitenlandse machten geleid. Zo steunen de VS de Somalische regering -in feite een coalitie van krijgsheren- in hun conflict met de milities van de Unie van Islamitische Rechtbanken (UIR) die in juni 2006 orde op zaken stelden in Mogadishu. Ze verantwoorden die inmenging met een verwijzing naar vermeende banden tussen de UIR en Al-Qaeda.
Ook buurlanden Ethiopië en Eritrea bemoeien zich met het Somalische geweld. Ze leven onderling op gespannen voet sinds een grensoorlog van 1998-2000 over de doorgang voor Ethiopië naar de Rode Zee, en exporteren dat conflict nu naar Somalië. Ethiopië vreest dat de Islamitische Raden dromen van een groot-Somalië, met onder meer etnisch Somalische Ethiopiërs. De UIR krijgt dan weer steun uit het Eritrese kamp. Ook zouden rijke individuen uit Saudi-Arabië en andere Golfstaten aanzienlijke financiële steun verschaffen.
Ethiopië verwijt Eritrea wapens te leveren aan de islamisten, terwijl Eritrea Ethiopië ervan beschuldigt Somalië illegaal te bezetten, geruggensteund door de VS en onder het mom van vredeshandhaving.
President Abdullahi Yusuf Ahmed kreeg in het verleden ook al steun uit Ethiopië om Siad Barre af te zetten. Nu hij deze hulp opnieuw inroept tegen de moslimmilities, zien velen hem niet langer als een betrouwbare president, maar eerder als pion van Ethiopië.

In onevenwicht

Het vertrek van Eritrea veroorzaakt een aanzienlijke verhoging van de Ethiopische invloed in de Intergouvernementele Autoriteit voor Ontwikkeling. De vrees is dat andere landen in de organisatie hun vertrouwen in de IGAD zullen verliezen door het ontstane regionale onevenwicht.