“EU moet met eigen contradicties leren leven”

In 2001 beloofde de EU alle subsidies af te bouwen die de Europese boeren helpen om hun producten in het buitenland te slijten. Maar in december vorig jaar nog keurden de regeringen van de 27 lidstaten ingrepen toe om de varkenskwekers te vergoeden voor tegenslagen bij de export van varkensvlees.
De beslissing werd veroordeeld door verschillende ontwikkelingsorganisaties omdat het vlees daardoor aan dumpingprijzen verkocht kan worden in sommige Afrikaanse landen. De lokale boeren in die landen worden daardoor uit de markt geprijsd. In Kameroen bijvoorbeeld kost een kilo ingevroren varkensvlees uit Europa 1 euro. Dat is 1,70 euro goedkoper dan het lokale varkensvlees.
Tijdens een toespraak voor het Europees Parlement op maandag zei Louis Michel dat de critici het “ethisch en intellectueel” bij het rechte eind hebben wanneer ze zeggen dat de subsidies botsen met de doelstelling om armoede in de wereld te verminderen. “Maar politiek gezien hebben jullie het misschien mis”, voegde hij daaraan toe.
“Ik geef toe dat er een contradictie is”, zei hij. “Soms moeten we daarmee leren leven. We proberen altijd een evenwicht te vinden tussen de belangen van onze boeren en de belangen van de derde wereld.”
Voor hij begon als EU-commissaris in 2004 had Michel te kennen gegeven dat hij een grotere “coherentie” zou nastreven tussen de ontwikkelingsdoelstellingen en het beleid op het vlak van handel, landbouw en visserij. “Binnen een redelijke termijn zouden we in staat moeten zijn om een aantal van die contradicties weg te werken”, zei hij maandag. “Maar er zijn limieten aan wat we kunnen doen. Politiek gezien zijn er beperkingen.”
Michel had een over een voorstel om één miljard euro te geven aan boeren in arme landen. Het plan moet een antwoord bieden op de snel stijgende voedselprijzen, die in verschillende landen al tot rellen leidden.

Vrijhandelsakkoorden

Tijdens het debat in het parlement toonde Michel zich ook een groot voorstander van de vrijhandelsakkoorden, ook EPA’s genoemd, waarover de EU onderhandelt met bijna tachtig landen in Afrika, de Caraïben en de Stille Zuidzee. Hij zei dat de akkoorden bedoeld zijn om ontwikkelingslanden uit de armoede te halen.
Maar andere sprekers waren het daar allesbehalve mee eens. Talla Fall, een Senegalese diplomaat, zei dat de akkoorden Afrikaanse regeringen proberen te dwingen om hun markten open te stellen voor Europese exportgoederen. “Het hele stelsel is gebaseerd op zuivere liberalisering van de markt”, zei hij. “Dat is alles waar de EPA’s om draaien. Er is dus sprake van een valse symmetrie. Iedereen mag naar hartenlust exporteren, maar mensen vergeten dat Afrika de infrastructuur en industrie niet heeft om evenveel te exporteren als de EU.”
Senegal is één van de grootste tegenstanders van de EPA’s en weigert te tekenen. Fall stelde ook de Europese pogingen aan de kaak om verdeeldheid te zaaien op het Afrikaanse continent. Senegal onderhandelde samen met buurlanden in West-Afrika. Maar toen bleek dat het samen met Nigeria tegen de EPA’s gekant was, begon de EU appart te onderhandelen met landen als Ghana en Ivoorkust.