Europa droomt van drones

De militaire versies van de onbemande vliegtuigjes blijken zo gevaarlijk dat sommige topmilitairen het gebruik ervan aan banden zouden willen leggen. Het Amerikaanse leger heeft sinds 2006 met zijn drones in Pakistan een dik dozijn leiders van Al Qaeda uitgeschakeld, maar bij die aanvallen zijn ook naar schatting zevenhonderd burgers om het leven gekomen.

Maar dat schrikt het Europees Defensieagentschap niet af. Alexander Weis, de directeur van het EDA, vertelde het Europees Parlement onlangs dat hij hoopt dat pilootprojecten met onbemande vliegtuigjes in het burgerlijke luchtruim van de Europese Unie tegen 2012 mogelijk zullen zijn. Daarvoor zou alleen nog nieuwe technologie nodig zijn die de tuigen toelaat hun omgeving in de gaten te houden en te reageren op onverwachte obstakels.

Noordzee

Verscheidene Europese landen werken nu al met onbemande vliegtuigjes. Het Belgische leger zet ze in boven de Noordzee om illegale lozingen door schepen te detecteren. Italië maakte er deze zomer gebruik van bij de bewaking van de omgeving van de G8-top in L’Aquila. En in maart tekende Nederland een aankoopcontract van 53 miljoen dollar met de Israëlische leverancier Aeronautics. Die drones zijn bestemd voor de Nederlandse troepen in Afghanistan.

De drones waarvoor de EDA een lans breekt, zouden niet met wapens worden uitgerust. Maar onderzoek dat in opdracht van de EU werd uitgevoerd, geeft aan dat er geen duidelijke scheidingslijn kan worden getrokken tussen drones voor militair gebruik en andere versies. De Europese landen kopen de toestellen om militaire redenen aan, maar soms worden ze daarna aangepast voor verkennings- of bewakingsopdrachten.

Onderzoek

De EU heeft overigens al behoorlijk wat geld geïnvesteerd om het pad te effenen. Zo financierde de Unie bijvoorbeeld al een onderzoek om een blauwdruk uit te werken voor een regeling die het gebruik van onbemande vliegtuigen in het burgerlijke luchtruim tegen 2015 mogelijk zou maken.

Het lijkt waarschijnlijk dat de EU onder meer gebruik zal maken van technologie die Israël uittestte bij aanvallen in Libanon en in de Palestijnse Gebieden. Israël was het eerste land om onbemande vliegtuigjes veralgemeend in te zetten bij militaire operaties. Israël is ook een belangrijke producent van drones.

Bronnen in Brussel zeggen dat het Amerikaanse ministerie van Defensie aandachtig volgt wat er in Europa gebeurt rond de onbemande vliegtuigjes. De VS hopen dat de EDA het fundament legt voor internationale normen die het gebruik van drones in het hele luchtruim zouden toelaten.