Faillissement van Varig hangt in de lucht

De veelreizigers onder de Brazilianen dragen Varig hoog in het hart. Woensdag drong een honderdtal bekende acteurs en andere kunstenaars in Rio de Janeiro aan op een injectie met overheidsgeld voor de noodlijdende luchtvaartmaatschappij. De Varig-kantoren in het buitenland zijn tegelijk een soort kleine consulaten, zegt Irene Ravache, een actrice die woensdag ook van de partij was. Braziliaanse reizigers met problemen kloppen er vaak aan.

De toeristische industrie houdt haar hart vast. De verliezen bij een eventueel faillissement van de maatschappij zijn niet te becijferen, klinkt het. Veel Braziliaanse steden worden alleen door Varig aangevlogen. Maar de meeste reisbureaus nemen al enige tijd het zekere voor het onzekere. Ze verkopen geen Varig-tickets meer, uit angst voor een plots faillissement of het steeds frequentere schrappen van vluchten.

Als de vliegtuigen van Varig binnenkort voorgoed aan de grond moeten blijven, zou dat op een ongelukkig moment komen. Meer dan 30.000 Brazilianen hebben al een reis geboekt om eind juni naar het WK voetbal in Duitsland te reizen. Voor internationale reizen is Varig nog altijd een voor de hand liggende optie voor de Brazilianen.

Varig vliegt al jaren in de rode cijfers. Het bedrijf heeft zeker 2,5 en misschien wel 3,5 miljard dollar (2 à 3 miljard euro) schulden opgehoopt. Als de maatschappij de boeken moet sluiten, komen er 10.400 werknemers op straat te staan. In de toeleveringsbedrijven zouden nog eens 30.000 banen op de tocht komen te staan, zegt Marcelo Bottini, de voorzitter van Varig.

Maar de Braziliaanse regering, die Varig in het verleden al vaak financieel te hulp kwam, houdt vol dat er geen reddingsoperatie komt met geld uit de schatkist. Het is niet de rol van de overheid om privé-ondernemingen uit de problemen te halen, klinkt het. Ook de aankondiging van de werknemers dat ze akkoord zouden gaan met de afdanking van 30 procent van het personeel en met lagere lonen, kan de ministers niet vermurwen.

Het initiatief van het personeel komt te laat, oordeelt Ronaldo da Motta, een econoom van het IPEA, een instelling voor toegepast economisch onderzoek van de Braziliaanse overheid. Volgens hem zal het heel moeilijk zijn om nog een oplossing uit te werken die de uiteenlopende belangen van schuldeisers, aandeelhouders, werknemers en gepensioneerden met elkaar verzoent.

Varig is het slachtoffer van de moordende concurrentie die zich de afgelopen decennia ontwikkelde in de luchtvaartsector en een beleid dat onvoldoende inspeelde op die veranderende omstandigheden. Voor de binnenlandse verbindingen is Varig al lang voorbijgestreefd door slankere maatschappijen die veel efficiënter werken, zoals TAM en GOL.

Als Varig verdwijnt, zal dat aanvankelijk problemen opleveren, maar de concurrentie zal de gaten gauw opvullen en uiteindelijk zullen de reizigers er wel bij varen, voorspelt Motta. 70 tot 80 procent van de werknemers van Varig kan volgens hem bij de overblijvende luchtvaartmaatschappijen terecht. De meeste technici van Varig zijn beter opgeleid dan hun collega’s uit andere bedrijven. (PD)