Fenomenale stijging aantal jongeren in bijzondere jeugdbijstand

‘Het aantal jongeren dat terechtkomt in de bijzondere jeugdbijstand is sinds 2000 fenomenaal gestegen tegenover het totale aantal Vlaamse jongeren onder de achttien jaar’, zegt Stefaan Van Mulders, administrateur-generaal van Jongerenwelzijn. De instroom van jongeren bestaat voor 85% uit jongeren die zich in een problematische opvoedingssituatie bevinden. De overige 15% zijn jongeren die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd. Vergelijkbare landen als Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk kampen met hetzelfde probleem.

De belangrijkste oorzaken voor die toenemende instroom zijn de veranderende samenleving, gezinssamenstelling, kansarmoede, multiculturaliteit en migratie, betere signalisatie en detectering en medicalisering. Dat zijn volgens Van Mulders de oorzaken die in een aantal lopende wetenschappelijke onderzoeken worden aangehaald.

Verder blijkt de bestaande hulp niet altijd gepast. Onlangs nog staakte het personeel van enkele gemeenschapsinstellingen tegen de zogenaamde ‘oneigenlijke plaatsingen’. Sommige jongeren met een complexe problematiek vinden moeilijk de hulp die zij nodig hebben. Jongeren met een mentale handicap of psychiatrische problemen komen soms terecht in gemeenschapsinstellingen die hun opname niet mogen weigeren. Die jongeren horen daar nochtans niet thuis, aangezien ze vaak niet goed in groep functioneren en de begeleiding er te moeilijk is.

‘Het aantal jongeren dat terechtkomt in de bijzondere jeugdbijstand is sinds 2000 fenomenaal gestegen.’le=”text-align: justify;”>Van Mulders pleit voor een aantal gerichte oplossingen. Zo benadrukt hij het belang van een vroegtijdige aanpak. Centra voor leerlingenbegeleiding en Kind en Gezin bijvoorbeeld, moeten problemen snel kunnen ontdekken, waarna ze gepaste begeleiding kunnen voorstellen. Die begeleiding moet overigens zoveel mogelijk op de jongere zijn afgestemd.

Bovendien wil hij dat de sector ‘multifunctioneler’ wordt en verdedigt hij een ‘intersectorale aanpak’. Jongeren vallen te snel uit de boot of krijgen soms de foute begeleiding omdat het hulpaanbod te veel in categorieën is opgedeeld. Door het hulpaanbod als één vloeiend traject te organiseren, kan dat worden vermeden. Het voorstel van minister Vandeurzen om jongeren met een mentale handicap of met psychiatrische problemen weg te halen uit gemeenschapsinstellingen en ze te plaatsen in medisch-pedagogische instellingen past binnen die denkwijze.

Ook het Vlaams Parlement zoekt in de tijdelijke Commissie Jeugdzorg naar mogelijke manieren om de instroom en de uitstroom van jongeren in de bijzondere jeugdbijstand meer in evenwicht te brengen. Else De Wachter, voorzitster van de Commissie, bevestigt dat de organisatie van het hulpaanbod moet veranderen . ‘Als jongeren snel de gepaste begeleiding krijgen, zal hen dat helpen terug te integreren in de maatschappij’, klinkt het. De beleidsnota van de Commissie Jeugdzorg wordt verwacht tegen 15 januari 2011.