Financiële crisis grijpt wereldwijd om zich heen

Argentinië gaat de tien grote private pensioenfondsen van het land weer onderbrengen in nationale sociale zekerheid. De beurs van Buenos Aires reageerde negatief op het nieuws. De private pensioenfondsen beheren samen 33 miljard dollar (25 miljard euro) en ontvangen elk jaar 15 miljard peso (3,6 miljard euro) bijdragen.
Door de maatregel komt een einde aan wat Amadou Boudou, het hoofd van de Nationale Administratie voor Sociale Zekerheid (ANSES) een “mislukt experiment” noemde dat 14 jaar geleden begon. Hij beloofde de gepensioneerden ook dat de uitbetaling van hun pensioenen niet in het gedrang zal komen. De Argentijnse staat moet elk jaar 4 miljard pesos (1 miljard euro) ophoesten om ervoor te zorgen om ervoor te zorgen dat de privégepensioneerden genoeg krijgen uitbetaald.
De beslissing om de pensioenfondsen te nationaliseren stuit op heel wat kritiek, van oppositiepartijen en de fondsen zelf. Volgens de oppositie wil de regering beslag leggen op een flinke spaarpot om daarmee de buitenlandse schulden van Argentinië terug te betalen. Iets gelijkaardigs is al eens gebeurd in 2001, net voor de Argentijnse financiën helemaal de dieperik ingingen en de regering besloot de schulden niet meer terug te betalen.

Tentenkampen

In de Verenigde Staten zijn in de buurt van de steden Reno, Los Angeles, Chattanooga, Columbus, St. Petersburg, Seattle en Portland  tentenkampen opgetrokken, een rechtstreeks gevolg van de economische crisis, faillissementen en inbeslagnames van huizen. Elke week worden gemiddeld ongeveer 10.000 huizen in beslag genomen. Het fenomeen is vergelijkbaar met de Grote Depressie in de jaren dertig. Ook toen doken overal in de VS “Hoovervilles” op. De sloppenwijken, met tot 15.000 inwoners, werden genoemd naar de toenmalige president Herbert Hoover.
Jeremy Rosen, hoofd van de National Policy and Advocacy Council on Homelessness (NPACH), verwacht een verdere groei van de tentsteden door de zwakke economie en de verdere aangroei van daklozen. Volgens een rapport van het onderzoeksbureau RealtyTrac kunnen nog eens een half miljoen mensen hun huis verliezen als ze geleend hebben met variabele rentevoet en hun afbetaling de hoogte in zien gaan. Een groot deel van hen kan uiteindelijk dakloos worden en in een tentstad terechtkomen.

Cuba kwetsbaar voor crisis

Na drie jaar van hoge economische groei is er veel onzekerheid over de Cubaanse economie. De experts kunnen nog niet helemaal voorspellen wat de gevolgen zijn van de financiële crisis, maar Cuba is met zijn afhankelijkheid van enkele sectoren wel zeer kwetsbaar. De wereldwijde kredietcrisis viel in Cuba bovendien samen met de ergste natuurramp in vijftig jaar: de orkanen Gustav en Ike. De schade bedraagt vijf miljard dollar (3,9 miljard euro).
Op dit moment dalen de prijzen voor grondstoffen weer en dat is gunstig voor de energierekening, maar de nikkelexport van Cuba wordt hard geraakt. Vorig jaar haalde nikkel het toerisme in als belangrijkste bron van buitenlandse deviezen: het leverde 2,7 miljard dollar (2,1 miljard euro) op. Cuba produceert 75.000 ton nikkel per jaar en heeft een derde van de wereldwijde nikkel- en kobaltreserves. De prijs is echter gekelderd tot minder dan een derde van de prijs vorig jaar.
Een andere sector wordt eveneens geraakt door de dalende grondstoffenprijzen: de export van professionele dienstverlening, met andere woorden 30.000 Cubaanse artsen die in Venezuela werken. Hun inkomen is zo groot als 70 procent van het bruto nationaal product van Cuba. Deze sector is zeer afhankelijk van de economie van Venezuela – en dus van de olieprijs.

Uitweg

Een veertigtal leiders uit Europa en Azië komt op 24 en 25 oktober bijeen in de Chinese hoofdstad Peking om een uitweg te vinden uit de crisis. Het hoofdpunt op de agenda is de financiële crisis en heel wat deelnemers kijken daarvoor naar China. Met een deviezenreserve van 1,8 biljoen dollar en een nog altijd zeer robuuste groei is het land onmisbaar om de wereldeconomie weer wat vertrouwen in te boezemen.
“China is van mening dat de internationale gemeenschap sterker moet samenwerken om de huidige financiële crisis het hoofd te bieden”, zei Qin Gang, de woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, dinsdag. “De belangen en bezorgdheden van ontwikkelingslanden moeten daarbij volledig worden gerespecteerd en beschermd.”

Waakhonden

De Britse premier Gordon Brown heeft voorgesteld internationale organismen als het IMF in te schakelen als waakhond voor de financiële markten en eventuele anomalieën vroegtijdig te signaleren. De Franse president Sarkozy, die de top mee voorzit, wil de vergadering als een platform gebruiken om de Aziatische landen mee aan boord te hijsen van een plan om de financiële architectuur van nul terug op te bouwen.
“Wat is gebeurd is een verraad aan de waarden van het kapitalisme, het is niet het resultaat van de markteconomie”, zei Sarkozy dinsdag voor het Europees parlement. De Franse president stelde voor de G8, de groep van acht rijkste industrielanden, te laten samenkomen met de vijf grootste groei-economieën, aangevoerd door India en China.
Chinese waarnemers verwachten dat op de top een akkoord wordt bereikt over een gemeenschappelijk Europees-Aziatisch fonds om de economie nieuw leven in te blazen. Iets gelijkaardigs gebeurde op de tweede ASEM-top, in 1998 in Londen, in de nasleep van de Aziatische financiële crisis.