"Financiële instellingen negeren vrouwenrechten"

Volgens de meeste recente statistieken van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wordt een op de drie vrouwen in haar leven aangerand, inclusief zwangere vrouwen en jonge moeders. Vaak gebeurt dat meermalen en door verschillende daders. In de helft van de gevallen gaat het om kinderen jonger dan vijftien jaar oud. Elk jaar worden 2 miljoen meisjes slachtoffer van genitale verminking.

Aan de basis wordt al lange tijd actie gevoerd tegen dergelijke wreedheden, maar multilaterale instituten hebben de rechten van vrouwen niet op hun prioriteitenlijst staan. Op grond van de gedane beloften en uitgevoerde projecten van vijf van de belangrijkste financiële instituten in de wereld, blijkt dat woorden en daden ver uiteen liggen als het gaat om actie tegen ongelijkheid en geweld.

Hiv/aids

De Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) claimde in 2010 “prioriteit te zullen geven aan directe investeringen met een significante impact op gendergelijkheid.” De daadwerkelijke investeringen blijken echter minimaal te zijn. Er werd in de afgelopen jaren slechts één investering ter waarde van 121.000 euro gedaan om geweld tegen vrouwen in de Dominicaanse Republiek tegen te gaan. Dat was in 2007.

Honduras kreeg in datzelfde jaar 223.000 euro, bestemd voor microkredieten om mensen met hiv te helpen. Het totale jaarlijks budget van de IDB bedraagt 5,3 miljard euro.

De Afrikaanse Ontwikkelingsbank (AfDB) doet het niet veel beter. Ondanks een veelbelovend “Actieplan 2009-2011” voor “steun aan specifieke activiteiten gericht op de behandeling en preventie van geweld tegen vrouwen in fragiele staten”, werd er tot nu toe slechts één investering gedaan. Die bedroeg 0,5 procent van het budget in 2005 en was bestemd voor een hiv/aids-project in Ivoorkust.

Economische agenda

De Wereldbank, gewapend met een budget van 43.6 miljard euro voor het fiscale jaar 2010, doet het op papier prima, maar blijkt in de praktijk weinig te investeren in veiligheid en gezondheid van vrouwen.

“Institutioneel gezien is de Wereldbank wereldleider op het gebied van reproductieve gezondheid. We hebben hiervoor in 2010 een nieuwe Actieplan, het RHAP, gelanceerd”, zegt Merrell Tuck-Primdahl, een woordvoerder van de Bank. “Momenteel zijn we bezig met de implementatie van een vijfjarenplan dat landen moet helpen de seksuele gezondheid van vrouwen te verbeteren.”

Elizabeth Arend, programmacoördinator van Gender Action, is echter kritisch. “Uit ons onderzoek blijkt dat de investeringen van de Wereldbank op het gebied van gender en sociale inclusie in de afgelopen jaren juist zijn afgenomen, van 6 procent van het totale budget in 2006 tot 2 procent in 2010.”

“De Wereldbank heeft in de hele wereld slechts vier actieve projecten gericht op het bestrijden van geweld tegen vrouwen. Daar is 9,3 miljoen euro voor uitgetrokken, 0,02 procent van het totale budget van de Bank voor het fiscale jaar 2010. “

Als de Wereldbank “vrouwengezondheid” promoot, dan lijkt dat alleen interessant te zijn als het in de economische agenda van de Bank past, zegt Arend. “Als het gaat om reproductieve gezondheid, zoals anticonceptie en pre- en postnatale zorg, dan denkt de Bank vooral aan het optimaliseren van de economische activiteit van vrouwen. Zo lang een vrouw gezond is, is ze beter in staat economisch productief te zijn. Dat is het idee achter de ‘vrouwenfocus’ van de Wereldbank”, zegt Arend.

Meer geweld

Deze houding is niet alleen prominent aanwezig bij de Wereldbank, maar zichtbaar in investeringspatronen en het genderbeleid van de Europese Ontwikkelingsbank (EDB). In het Gender Actieplan 2008 richt de bank zich op genderongelijkheid die de economische kansen van de vrouwen ondermijnt.

De basisrechten van vrouwen, geweld tegen vrouwen en seksuele gezondheid worden niet genoemd, ondanks het feit dat het VN-Bevolkingsfonds stelt dat geweld tegen vrouwen “epische proporties” heeft aangenomen in bijvoorbeeld Oost en Centraal-Europa. In Azerbeidzjan zou 99 procent van de vrouwen op een of andere manier te maken hebben gehad met fysiek misbruik.