Flirt van Paraguay met VS wekt ergernis buurlanden

Paraguay verklaarde in mei Amerikaanse militairen op zijn grondgebied diplomatiek onschendbaar. De militairen mogen maximaal achttien maanden aaneengesloten blijven en hebben toestemming om wapens in te voeren. Vorige week werd ook bekend dat er met ingang van 2006 een FBI-kantoor in de diplomatieke zetel van de VS in Asunción komt.

Hoewel de regeringen van Argentinië, Brazilië en Uruguay het besluit van Paraguay – het vierde volledige lid van Mercosur – accepteren, baart de kwestie hen wel zorgen, blijkt uit commentaren van parlementsleden en politieke analisten.

De komst van 500 Amerikaanse militairen op 1 juli en de uitbreiding van de militaire basis Mariscal Estigarribia, kan duiden op plannen voor een permanente Amerikaanse basis, van het type Guantánamo Bay op Cuba en Manta in Ecuador. De basis Mariscal Estigaribia, die op 200 kilometer van de Boliviaanse grens ligt, werd de afgelopen jaren zo ingericht dat er grote vliegtuigen kunnen landen en dat er duizenden militairen kunnen verblijven.

Wetgever Maria Jose da Conceicao van de regerende Arbeiderspartij in Brazilië, toont zich verbaasd over de bereidwilligheid van Paraguay om Amerikaanse troepen toe te laten. Zij vindt dat de Mercosur een standpunt in moet nemen over de kwestie. De Mercosur is meer dan een handelspact en Paraguay had over dit besluit eerst met zijn partners moeten overleggen, zegt zij.

Da Conceicao wil dat de Braziliaanse minister van Defensie José Alencar en minister van Buitenlandse Zaken Celso Amorim in een openbare hoorzitting in het Congres uitleg geven over het Braziliaanse standpunt in de kwestie.

Federico Storani, plaatsvervangend voorzitter van de commissie voor buitenlandse betrekkingen in het Argentijnse Tweede Kamer, zegt dat elk Mercosur-land het recht heeft zijn eigen besluiten te nemen. De Mercosur kan volgens hem alleen interveniëren als grondwettelijke rechten in een lidstaat geschonden worden.

Niettemin is ook Storani, afgevaardigde van de Radicale Burgerunie (een oppositiepartij) tegen de komst van buitenlandse troepen die immuniteit genieten. De weerstand zal nog groter worden als de Amerikanen gezamenlijke oefeningen gaan houden in Paraguay, zegt hij. In een regio die al instabiel is door crises zoals die in Bolivia, zorgt de aanwezigheid van Amerikaanse troepen alleen maar voor meer onrust. Het is olie op het vuur, aldus Storani.

Ook de Argentijnse minister van Defensie, José Pampuro, zegt dat Argentinië niet blij is met de stappen van Paraguay. Onze wetgeving verwerpt immuniteit voor gerechtelijke vervolging.

De Argentijnse politieke analist Marcelo Gullo zit een eventuele permanente Amerikaanse basis in Paraguay als onderdeel van een strategisch plan van Amerika om controle te krijgen over de Guaraní-waterlagen, ondergrondse zoetwaterreserves die zich uitstrekken onder de vier Mercosur-landen. Maatschappelijke groeperingen beweren dat de interesse van Amerika in de eerste plaats uitgaat naar die waterreserves. Officieel is Amerika’s eerste zorg de aanwezigheid van moslimterroristen in de regio. In het grensgebied tussen Argentinië, Brazilië en Paraguay wonen veel migranten uit het Midden-Oosten.

Maar de Argentijn Rosendo Fraga, expert op het gebied van veiligheidskwesties, zegt dat de Amerikaanse regering de retoriek over moslimterrorisme in de grensregio de laatste maanden heeft afgezwakt. In plaats daarvan sprak het Witte Huis zorg uit over de onrust in Bolivia, waar massale protesten in korte tijd leidden tot het vertrek van twee presidenten. De aanwezigheid van Amerikaanse troepen duidt erop dat de regio onstabiel aan het worden is en dat de Latijns-Amerikaanse landen gefaald hebben als het gaat om het bevorderen van stabiliteit, aldus Fraga. (JS/PD)