Fox breekt met traditie van gehoorzaamheid aan VS - analyse

Voor Vicente Fox mag de oorlog in Irak wel eeuwig blijven duren. Sinds de
crisis losbarstte, vergrootte zijn populariteit in alle peilingen. 82
procent van de bevolking steunt zijn houding in het conflict, blijkt uit een
bevraging van de krant Reforma. De politieke oppositie tegen zijn bewind
smelt weg. En sociale conflicten verdwijnen van de politieke agenda.

Ook economisch gaat het Mexico voor de wind. De prijs voor een vat van 159
liter Mexicaanse olie is gestegen tot meer dan 25 dollar in februari. Dat is
fors meer dan de 18,35 dollar die de regering voor 2003 had begroot. Door de
export van olie, goed voor bijna een derde van de staatsinkomsten, beliep
het overschot op de handelsbalans in februari meer dan 65 miljoen dollar -
het eerste zwarte cijfer sinds 1997.

De goede resultaten overtuigen de regering die het met zijn buitenlandse
beleid op het goede pad zit. En het buitenlandbeleid van Fox is er een opvallende cesuur met de politieke gehoorzaamheid aan de VS die het land in het
verleden altijd voerde. President Fox wil de vruchten van de crisis blijven
plukken, en dat stelselmatig tot de verkiezingen van juli dit jaar, waar hij
met zijn partij mikt op de absolute meerderheid in het parlement.

De Mexicaanse verkiezingsslag zal zich voor een groot deel op het
internationale toneel afspelen. In april wordt Mexico tijdelijk voorzitter
van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en een maand later speelt het
land gastheer voor een conferentie over Pan-Amerikaanse veiligheid. Fox is
vast van plan een voorname rol te spelen op die fora. De president zal er
zich profileren als een brokkenlijmer en als een ridder van het
multilateralisme. Op de agenda van de conferentie worden de grootste
bedreigingen voor de wereld gedefinieerd als armoede, het oprukken van aids
en de milieuproblemen. Geen spoor van de strijd tegen het terrorisme, waar de VS
zo graag hun Zuid-Amerikaanse buren voor willen warm maken.

De VS zouden achter de schermen hebben gelobbyd voor de vervanging van de
Mexicaanse VN-ambassadeur, Adolfo Aguilar, wiens profiel te weinig strookt
met de Amerikaanse belangen, zo beweert de linkse senator, Jesús Ortega.
Maar volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken is een vervanging niet
aan de orde.

De vraag is hoelang Fox een grote bek kan blijven opzetten tegen de
Verenigde Staten. De twee landen delen een grens van 3.200 kilometer en de
VS zijn de belangrijkste handelspartner van Mexico.

De roes van de regering zal dra uitgewerkt zijn, zegt de directeur van het
departement Politieke Studies van het Economische Onderzoekscentrum, Benito
Nacif. De media zullen niet blijven focussen op Irak. Andere, binnenlandse
problemen steken binnenkort weer sowieso de kop op. Die kunnen de regering
hoofdpijn bezorgen. Ondertussen moet blijken hoe zeer de relaties met de VS
zullen zijn beschadigd.

De schade zou nu nog meevallen. Van sanctiemaatregelen is nog geen sprake.
Maar de politoloog Hernán Castillo denkt wel dat de Mexicaanse regering voor
gesloten deuren zal staan als ze nu zou aankloppen in Washington. We zijn
teleurgesteld in Mexico, verklaarde de woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken, Richard Boucher.

Castillo wijst nog op een ander gevaar voor Mexico. Als voorzitter van de
VN-Veiligheidsraad zal Fox straks een globale verantwoordelijkheid dragen.
Je laten leiden door binnenlandse belangen kan niet de beste manier zijn om
die taak op jou te nemen.