Fujimori plant comeback

Vorige week haalde Fujimori overal in Peru het nieuws. Samen met een advocaat en twee lijfwachten bood hij zich bij het Peruaanse consulaat in Tokio aan om zijn Peruaanse identiteitskaart te vernieuwen. Alle tv-zenders toonden de video met een breed glimlachende Fujimori die zijn aanhangers in Peru verspreidden. Ik ben nog altijd een Peruaan, legde Fujimori dit weekend uit in zijn Peruaanse radioprogramma ‘La hora del Chino’ (‘het uur van de Aziaat’).

Fujimori, die ook de Japanse nationaliteit bezit, vluchtte vier maanden na zijn omstreden herverkiezing in 2000 naar Japan om uit de handen van het Peruaanse gerecht te blijven. Dat heeft een internationaal aanhoudingsmandaat tegen hem uitgevaardigd, en eiste van Japan al twee keer vergeefs de uitlevering van de ex-president.

Fujimori kwam aan de macht in 1990. Peru leed toen onder een zware economische crisis en kreeg geen greep op de rebellen van het Lichtend Pad, de maoïstische guerrillabeweging die dood en vernieling zaaide op het platteland. Fujimori stuurde in 1992 het parlement wandelen en regeerde voor een jaar met volmachtbesluiten. Ook daarna bleef hij het land met harde hand besturen. Door een ongenadige repressie kreeg Fujimori de guerrilla uiteindelijk op de knieën, waardoor hij in 1995 makkelijk herverkozen raakte. In 2000 won hij het pleit nog eens, maar die stembusgang werd overschaduwd door massale fraude. Vier maanden later bleek Fujimori’s positie onhoudbaar. Hij vluchtte naar Japan, het geboorteland van zijn ouders, en het parlement zette hem af wegen morele ongeschiktheid.

De zwaarste aanklachten tegen Fujimori hebben betrekking op de mensenrechtenschendingen die het leger en paramilitaire eenheden onder zijn bewind begingen. Volgens Amnesty International vermoordde het regime in 1991 en 1992 bijna 500 politieke tegenstanders en zette het honderden onschuldige burgers achter de tralies. Fujimori en zijn rechterhand, de veiligheidschef Vladimiro Montesinos, bleken zich ook systematisch van de nodige politieke steun te hebben verzekerd via corruptie en vriendendiensten. Transparency International, een internationale organisatie die de strijd heeft aangebonden tegen de corruptie, schat de omvang van die malversaties op 560 miljoen euro.

Tegenstanders geloven dat Fujimori eerder uit is op amnestie dan op een politieke comeback. Zijn strategie is duidelijk: hij laat geloven dat hij kandidaat is en voedt daarmee de hoop van de mensen die nog altijd een boontje voor hem hebben, zegt Gloria Helfer van Perú Posible, de partij van de zwaar aangeslagen huidige president Alejandro Toledo. Hij weet dat hij ervoor moet zorgen in de belangstelling te blijven.

Fujimori kan op minstens 20 procent van de stemmen rekenen voor de presidentsverkiezingen, zo blijkt uit opiniepeilingen. Hij scoort vooral bij arme Peruanen, die niet vergeten zijn dat de overheid in de jaren 90 flink investeerde in gezondheidscentra en ook werkgelegenheid schiep door volop wegen en bruggen te bouwen.

Volgens de wet kan Fujimori niet kandideren: door zijn afzetting in 2000 mag hij tien jaar lang geen officiële functie bekleden. Maar de Peruaanse partijen willen zijn aanhangers niet voor het hoofd stoten. Het centrumrechtse Unidad Nacional (UN) en de sociaal-democratische Partido Aprista Peruano blijven herhalen dat ze bereid zijn tot een dialoog met de medestanders van de voormalige president. De presidentskandidaat die Fujimori’s aanhangers binnenhaalt, heeft goede kaarten voor de stembusgang van 2006. (PD/ADR)