G20 toont macht ontwikkelingslanden (analyse)

De machtsverschuiving is zichtbaar in de slotverklaring, waarin de landen niet meer beloven dan “indicatieve” maatregelen om een spiraal van muntdevaluaties te voorkomen. Over vaste wisselkoersen, vooral funest voor ontwikkelingslanden, wordt met geen woord gerept. De leiders verklaren dat ze belang hechten aan wisselkoersen die door de markt worden bepaald, maar over hoe die mechanismes eruit zouden moeten zien, laten ze zich niet uit.

Geen bovengrens

Ook een bovengrens aan handelsoverschotten, een voorstel van de VS, heeft het niet gehaald. De leiders beloven alleen dat ze zullen komen met “indicatieve richtlijnen” om grote onevenwichten tijdig te identificeren. Volgend jaar moeten die door de G20 worden geëvalueerd, met hulp van het Internationaal Monetair Fonds.

Volgens president Obama heeft hij de Chinese president Hu Jintao te kennen gegeven dat “opkomende economieën de waarde van hun munt door de markt moeten laten bepalen” en dat Washington uitkijkt naar een opwaardering van de yuan.

De top vindt plaats in een jaar dat China en India de locomotieven van de wereld zijn geworden, terwijl de traditionele machten, inclusief de VS en Japan, stagneren. “Seoel laat zien hoe de eisen van opkomende machten nu ook worden vergezeld van een nieuw onderhandelen”, zegt professor Kenzaburo Ikeda van het Taijyu Onderzsoeksinstituut in Tokio.

Hulp nodig

“Toch is er nog een sterk gevoel onder opkomende landen dat ze nog steeds hulp nodig hebben”, zegt Kensuke Kubo, een Japans India-expert. Ondanks hun hoge groeicijfers hebben ontwikkelingslanden nog grote binnenlandse economische problemen.

Dat is de reden dat ze zich niet willen vastleggen op harde afspraken die de groei van China zou kunnen vertragen, ook al beschuldigen de VS China ervan zijn export te stimuleren door de yuan veel te goedkoop te houden. Die groei hebben alle ontwikkelingslanden hard nodig. “Zelfs de rijke landen willen vermijden dat de Chinese groei afneemt”, aldus Kubo.

Behalve over valuta’s spraken de lidstaten ook over vrijhandel. Een verdrag tussen de VS en Zuid-Korea, belangrijk voor Amerikaanse export, is onlangs blijven hangen op bezwaren van Koreanen die niet willen dat de tarieven op rundvleesimport worden verlaagd, omdat de markt dan zou worden overspoeld met Amerikaans rundvlees.

Ook het Trans-Pacifische Partnerschap heeft het moeilijk. De Japanse regering wil graag, maar lokale boeren zijn bang voor de import van goedkope landbouwproducten. Grote bedrijven willen dat de markt opengaat.