G4 probeert Doharonde uit het slop te halen

De vijfdaagse top van de G4 moet de zogenaamde Doharonde nieuw leven inblazen, een onderhandelingsproces dat de Wereldhandelsorganisatie (WHO) in 2001 in de hoofdstad van Qatar opzette. In Doha werd afgesproken speciale aandacht te besteden aan de noden van ontwikkelingslanden. Door hun technologische en commerciële achterstand en door allerlei exportbeperkingen en subsidieregelingen in rijke landen, slagen veel van die landen er maar niet in meer landbouwproducten en nijverheidsgoederen af te zetten op de rijkste markten ter wereld.
Nogal wat ontwikkelingslanden vrezen dat de vergadering in Potsdam de lat lager zal leggen voor die ontwikkelingsdoelstellingen, terwijl arme landen wel gedwongen zouden worden meer toegevingen te doen op terreinen waar de industrielanden vragende partij zijn.
“De vergadering zal de Doharonde niet besluiten maar ze kan er wel over beslissen of er ooit een einde komt aan de ronde”, verklaarde de Europese handelscommissaris Peter Mandelson. Overeenstemming tussen de vier deelnemers kan volgens hem een doorbraak opleveren om verdere gesprekken tussen meer leden van de WHO te laten slagen.
Mandelson stuurt samen met de Braziliaanse buitenlandminister Celso Amorim en WHO-baas Pascal Lamy aan op een vergadering in juli van een selecte groep van handelsministers. Die zouden overeenstemming moeten bereiken over de “volledige modaliteiten” van de nagestreefde handelsliberalisering op het vlak van landbouw en nijverheidsgoederen: hoe diep zal er gesneden worden in subsidies en importtarieven, en voor welke producten geldt die regeling?
Meteen daarna wil Mandelson een ministeriële vergadering bijeenroepen om toezeggingen af te dwingen over de toegang tot de dienstensector, een terrein waar de rijke landen veel willen bereiken.
De voorbije weken hebben onderhandelaars van de G4-landen in Londen en Parijs de punten waarover ze van mening verschillen proberen te reduceren. Ze hebben nu een lijst van moeilijke thema’s waarover een vergelijk haalbaar is en een reeks van twistpunten waarover de ministers knopen zullen moeten doorhakken. De vergaderingen verliepen in de grootste geheimhouding.
Brazilië organiseerde maandag wel een informatievergadering voor de overige leden van de G20, een samenwerkingsverband van ontwikkelingslanden, maar zelfs die bijeenkomst bracht volgens een Zuid-Amerikaanse onderhandelaar die anoniem wil blijven niet veel opheldering. Niemand weet hoe de G4 van plan zijn controversiële thema’s aan te pakken als de vermindering van de landbouwsubsidies in de VS of bijkomende markttoegang voor landbouwproducten in de EU. Dat voedt de vrees dat de vier grote landen het onder elkaar op akkoordjes proberen te gooien.
Naar buiten toe lijken de standpunten van India en de rijke landen nog altijd ver uit elkaar te liggen. Vorige week stelde de Indiase handelsminister Kamal Nath na een vergadering met de andere landen van de G20 in Genève dat de VS moeten beloven hun “marktverstorende” subsidies in de landbouwsector tot minder dan 13 miljard dollar terug te snoeien. Anders heeft de vergadering van Potsdam volgens hem geen kans op slagen. De VS houden vol dat ze daar enkel toe bereid zijn als andere industrielanden en ontwikkelingslanden een grotere bereidheid tonen om hun markten te openen voor landbouwproducten en nijverheidsgoederen.
Lamy, de directeur-generaal van de WHO, pleit voor een “driehoeksformule” waarbij de VS hun landbouwsubsidies afbouwen, de EU en Japan hun landbouwmarkten verder openstellen en snelle groeiers onder de ontwikkelingslanden als Brazilië, India en Zuid-Afrika makkelijker nijverheidsgoederen binnenlaten. Veel onderhandelaars uit ontwikkelingslanden vinden dat Lamy daarmee de ontwikkelingsdoelstellingen van de Doharonde te weinig recht doet.