Geen aidsmedicijnen voor vijftienjarige Martha

“Toen mijn moeder in 2007 overleed, haalde mijn tante medicijnen voor ons. Maar zij is naar Zuid-Afrika verhuisd. Andere familieleden weigeren de medicijnen te halen, omdat ze bang zijn dat anderen dan denken dat zij ziek zijn”, zegt Martha.
Martha is een van de ongeveer 159.000 kinderen in Zimbabwe met hiv. Op 24 november publiceerde het VN-Kinderfonds (Unicef) een rapport waaruit bleek dat er dagelijks honderd kinderen jonger dan vijf jaar overlijden in Zimbabwe. In de meeste gevallen gaat het om ziekten die gerelateerd zijn aan hiv en aids. Vaak hadden de sterfgevallen met goede behandeling voorkomen kunnen worden.

Wetswijziging

De Nationale Aidsraad (NAC) stelt dat er jaarlijks 39.809 kinderen overlijden aan ziekten die gerelateerd zijn aan aids. “Zij overlijden niet omdat er geen medicijnen beschikbaar zijn, maar omdat er niemand is die de medicijnen voor hen ophaalt. Zelf mogen ze dat niet doen”, zegt Orirando Manwere, woordvoerder van de NAC.
Veel kinderen met hiv zijn wees en houden het huishouden gaande met broers of zussen. Of ze wonen bij familie. Bekezela Manpanda, voorzitter van het Wereldaidsdagcomité in Zimbabwe, pleit voor een wetswijziging. “De staat moet ervoor zorgen dat deze kinderen de behandeling krijgen die ze nodig hebben. De regels moeten daarvoor aangepast worden.”
Het Zimbabwaanse ministerie van Gezondheid en Kinderwelzijn, schat op grond van een nog te publiceren rapport over 2009, dat bijna 10 procent (107.388) van de mensen met hiv in Zimbabwe jonger is dan veertien jaar. Ruim 35.000 kinderen hebben dringend medicijnen nodig. Daarvan kreeg ongeveer de helft die voor het einde van augustus van dit jaar.

Platteland

Een apotheker in Harare vertelt dat het soms voorkomt dat de uiterste gebruiksdatum van de medicijnen voor kinderen verloopt, omdat ze te lang blijven liggen. “In Zuid-Afrika wordt overwogen om iedereen ouder dan twaalf jaar toegang te geven tot medicijnen. Die discussie moeten we hier ook voeren.”
In Seke, een dorp niet ver van Harare, gingen activisten van deur tot deur om kinderen te vinden die medicijnen nodig hebben. Daardoor kregen 83 kinderen de behandeling alsnog.
Uit het Multiple Indicator and Monitoring Survey (MIMS) dat de overheid in mei van dit jaar samen met Unicef uitvoerde, blijkt dat kinderen het zwaarst te lijden hebben onder de achteruitgang van de zorg in Zimbabwe. Tussen 1990 en nu nam de sterfte van kinderen jonger dan vijf jaar toe met 20 procent. Kinderen op het platteland en uit de armste gezinnen bleken het kwetsbaarst.
* Martha is een gefingeerde naam