Gerecht wil 10 militairen arresteren voor moordpartij uit 1976

De tien beschuldigden haalden op 13 december 1976 onder bevel van kolonel
Jorge Larretegui een twintigtal leden van studenten- en landbouworganisaties
uit de gevangenis van Resistencia. De studenten en boeren behoorden tot de
linkervleugel van de peronistische Justicialista-partij en kwamen nooit op
hun bestemming in de naburige provincie Formosa aan.

Nabij Margarita Belén, op 50 kilometer ten noorden van Resistencia, lieten
de soldaten de gevangenen uit de voertuigen stappen. Het gerecht wil nu
uitpluizen wat er daarna gebeurd is. Volgens de militaire overheid van Chaco
kwamen de mensen om in een clash tussen soldaten en “subversieve groepen”,
een uitleg die ook later tijdens de dictatuur geregeld werd gebruikt.
Vermoedelijk werden de gevangen gemarteld en doodgeschoten. Er werden 22
lichamen gevonden, waarvan er slechts 17 konden worden geïdentificeerd.

De rechtszaak is een gevolg van de “waarheidstribunalen” in verschillende
provincierechtbanken. De tribunalen onderzoeken de mensenrechtenschendingen
tijdens de dictatuur en gingen van start toen de regering in 1999 besloot
dat het recht op de waarheid niet kan verjaren. “Wanneer tijdens de
hoorzittingen misdaden aan het licht komen, kunnen die zoals hier aanleiding
geven tot een strafzaak bij een nieuwe rechter”.

De rechter in kwestie, Carlos Skidelsky, beschouwt het arrestatiebevel als
zijn morele plicht, “omdat de gebeurtenissen in Maria Belén voor velen een
open wonde blijven. De families van slachtoffers lijden niet alleen onder
het verlies, maar ook onder de gruwelijke wijze waarop de executies werden
voltrokken”. Skidelsky heeft ook de voormalige legerleider Ricardo Brinzoni
aangeklaagd, zij het zonder arrestatiebevel. President Kirchner stuurde
Brinzoni samen met driekwart van de legerleiding de laan uit bij zijn
aantreden op 25 mei.

Skidelsky is een van de rechters die wetten uit de jaren tachtig om een
“eindpunt” te zetten achter de vervolging van militairen als
ongrondwettelijk beschouwt. Hij is dan ook redelijk optimistisch over de
slaagkansen van het proces. Het Argentijnse Hooggerechtshof moet over de
eindpuntwet een oordeel vellen dat van cruciaal belang is voor gelijkaardige
processen in Argentinië.

Intussen verwacht Buenos Aires opnieuw een uitleveringsverzoek van de
Spaanse rechter Baltasar Garzón. Die zou graag 48 militairen vervolgen voor
de misdaden van de dictatuur. De vorige president van Argentinië, Fernando
de la Rúa, weigerde op het verzoek in te gaan en liet een wet stemmen om
lokale misdaden in eigen land te laten berechten. De aanklagers in Madrid
hebben er deze keer goede hoop op dat Kirchner toehapt.

Mexico is alvast wel ingegaan op een Spaans verzoek om de Argentijnse
officier Ricardo Cavallo aan Spanje uit te leveren. Cavallo is de eerste Argentijnse militair die uit een ander land naar een derde land wordt uitgeleverd. Hij staat terecht voor volkerenmoord, marteling en ontvoering.