Gesprekken brengen sprankje hoop in verdeeld Bolivia

De president ontmoette de gouverneurs van de oostelijke, laaggelegen provincies Santa Cruz, Beni, Pando en Tarija, de provincies die goed zijn voor bijna twee derde van het bruto binnenlands product. De provincies streven naar meer autonomie en naar meer controle over de inkomsten uit de gasreserves.
Dat streven valt niet in de smaak van de aanhangers van Morales, grotendeels indianen die leven in de verarmde westerse provincies. Zij ijveren voor meer participatie in de besluitvorming en proberen hun cultuur en rechten te verdedigen na eeuwen van onderdrukking.
De ontmoeting van maandag, die tot in de vroege uurtjes dinsdag duurde, werd voorafgegaan door geweld, scherpe retoriek, wederzijdse agressie en de weigering van de gouverneurs om Morales te erkennen als president.
Toch eindigde het gesprek met een positieve noot. De negen gouverneurs van het land en de president willen de dialoog volgende week verder zetten. De Boliviaanse bevolking was blij met de diplomatische toon die de president en de gouverneur van Santa Cruz, Rubén Costas, aansloegen. Costas staat bekend als één van de hardste critici voor Morales.

Waardigheidspensioen

Morales, de eerste inheemse president in Bolivia, begon de vergadering met een verslag van zijn eerste twee jaar in functie en legde indrukwekkende resultaten voor. Ondanks de sociale onrust is het bruto binnenlands product gegroeid met 4,2 procent tot 7,5 miljard euro, er is een handelsoverschot en er is een begrotingsoverschot van 2,2 procent van het bruto nationaal product.
Morales beloofde ook dat de publieke investeringen, die meer dan 340 miljoen euro bedroegen in 2005, zouden stijgen tot bijna negen miljard euro in 2008. De reserves in buitenlandse valuta klommen van 1,1 tot 3,5 miljard euro. Kortom, zei Morales, Bolivia is een leefbaar land met een toekomst.
Costas repliceerde dat de president niet te sensationeel moest doen en dat de armoedecijfers ondanks de economische groei niet dalen. Volgens overheidsstatistieken leeft 67 procent van de 9,6 miljoen Bolivianen in armoede, 37 procent zelfs in extreme armoede.
Eén van de redenen van het dispuut tussen de president en de provincies is precies een plan om die armoede te bestrijden. De Boliviaanse overheid wil een pensioen van 17,6 euro per maand uitkeren aan alle senioren en gebruikt daarvoor een belasting op gasinkomsten die voordien voor de provincies bestemd was.
Het “waardigheidspensioen” zal aan 676.000 mensen uitbetaald worden vanaf eind januari en zal de overheid 140 miljoen euro per jaar kosten. In het oude systeem kregen amper 114.193 mensen een pensioen en moesten 561,816 ouderen het zonder sociaal vangnet stellen.
De gouverneurs eisen dat de gasbelasting opnieuw naar de provincies gaat omdat ze anders te weinig kunnen investeren in infrastructuur.
Tijdens het gesprek werd overeengekomen een team van deskundigen aan het werk te zetten die het nieuwe pensioen en de bijdragen van de provincies moeten evalueren. Op de volgende meeting moet de groep een rapport voorleggen.

Nieuwe grondwet

Een ander heet hangijzer is het voorstel van nieuwe grondwet dat Morales er in de voorbije weken doordrukte . De gouverneurs hebben het vooral moeilijk met de decentralisatie in dat voorstel. Dat voorziet vier beleidsniveaus: provinciaal, regionaal, gemeentelijk en inheems. De gouverneurs vrezen dat daardoor de macht teveel verspreid wordt, en willen dat het huidige systeem, dat macht geeft aan de overheid en aan de provincies, behouden blijft.
De partijen zijn overeengekomen om ook daarover een commissie samen te stellen met de belangrijkste adviseurs van de regering en vertegenwoordigers van de provinciebesturen. Die commissie moet de controversiële stappen van de grondwettelijke vergadering onderzoeken.
Maar de regering heeft nu al bij monde van vice-president Álvaro García gezegd dat ze de rechten van de indianen wil beschermen en merkt op dat die rechten ook expliciet erkend worden in de Verklaring van de Rechten van de Mens.