Getouwtrek over VN-onderzoek naar “kidnapping” Aristide

De CARICOM riep vorige week al op tot een VN-onderzoek, maar die eis werd nog niet op papier gezet als formeel verzoek. Dat zou komen omdat de VS en Frankrijk, twee permanente leden van de Veiligheidsraad, druk hebben
uitgeoefend op Caribische diplomaten. Groot-Brittannië denkt er net zo over als Frankrijk en de VS, vermoedt Jim Paul van de VN-waakhond Global
Policy Forum. De twee andere leden van de Veiligheidsraad, Rusland en China, beschouwen Haïti als deel van de “Amerikaanse invloedssfeer”.

De Haïtiaanse president verliet zijn land nadat bewapende bendes het noorden hadden veroverd en oprukten naar de hoofdstad Port-au-Prince. Volgens Aristide kreeg hij van Amerikaanse diplomaten een ontslagbrief onder de neus geduwd voor hij op een vliegtuig werd gezet met onbekende bestemming. Washington ontkent die versie van de feiten en stelt dat Aristide vrijwillig op het vliegtuig richting Centraal-Afrikaanse Republiek is gestapt.

VN-secretaris-generaal Kofi Annan heeft naar eigen zeggen de twee versies van de feiten gehoord. Annan wil zich echter houden aan de resolutie van de Veiligheidsraad, die is gebaseerd op Aristides ontslagbrief. Enkele uren na het vertrek van de president gaf de Veiligheidsraad groen licht voor de vorming van een nieuwe regering en het uitsturen van een internationale troepenmacht. Die bestaat momenteel uit Amerikaanse, Franse, Canadese en Chileense militairen en wordt binnen enkele maanden vervangen door blauwhelmen.

De CARICOM vraagt zich in zijn verklaring af waarom de Veiligheidsraad na het ontslag van de president zo snel was om troepen te sturen, terwijl eerdere hulpverzoeken van Aristide werden genegeerd. Aristide heeft voor zijn vertrek twee keer contact gehad met Annan, maar daarover willen de VN geen commentaar kwijt. Zuid-Afrika steunt de Caribische eis voor een onderzoek. Een driekoppige Zuid-Afrikaanse delegatie is momenteel in de Centraal-Afrikaanse Republiek voor een gesprek met Aristide.

Voor Jim Paul van het Global Policy Forum zijn er “solide bewijzen” dat de VS Haïti in de voorbije tien jaar hebben proberen te destabiliseren door diverse geldkranen toe te draaien. De VS hebben verder in de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) bij herhaling te kennen gegeven Aristide liever
te zien gaan dan komen.

Een andere mogelijkheid is de Algemene Vergadering van de VN zich met de zaak bemoeit. Die wordt momenteel voorgezeten door Julian Robert Hunte, de minister van Buitenlandse Zaken van het Caribische eiland Santa Lucia. Twee advocaten van Aristide maakten woensdag bekend Frankrijk en de VS te willen aanklagen op grond van de conventie ter voorkoming van misdaden tegen internationaal beschermde personen.