Gorbatsjov pleit voor globale Glasnost omtrent klimaatverandering

“Deze financiële opschudding, die de echte economie zwaar zal aantasten, was voorspelbaar. Het is slechts één aspect van de bredere crisis van alle huidige ontwikkelingssystemen”, stelt Gorbatsjov, ex-president van de vroegere Sovjet-Unie en winnaar van Nobelprijs voor de vrede in 1990.
“In feite zijn er gelijktijdige en onderling verbonden crisissen die snel de kop opsteken. Ze houden verband met energie, water, voedsel, demografie, klimaatverandering en de verwoesting van het ecosysteem.”
De mensen zijn onvoldoende geïnformeerd om mee te zoeken naar oplossingen voor de dreigende globale crisis, vindt Gorbatsjov. Die kwestie lag voor op een tweedaagse internationale ontmoeting van het World Political Forum – de mondiale denktank die Gorbatsjov in het leven riep voor de studie van globalisering. Vooraanstaande experts en vakmensen over de hele wereld bespraken de rol van de media bij het informeren van de publieke opinie over deze kwesties. De bijeenkomst ging door in Venetië op 10 en 11 oktober.

Waarheid

“De idee van ongebreidelde groei blijkt een illusie omdat de grondstoffen van de aarde stilaan uitgeput raken”, denkt hij. “Er zijn twee manieren om deze situatie aan te pakken: de waarheid achterhouden en onpopulaire maatregelen uitstellen, of de mensen vertellen wat er gaande is en samenwerken voor verandering nu er nog tijd is.”
“Hoe moeilijk het ook is in de huidige context waarin de kredietcrisis met alle aandacht gaat lopen, toch moeten we met de mensen praten over ecologie. Deze schok gaat niet over, en de maatschappij moet betrokken zijn bij de oplossing”, meent Gorbatsjov. “Daarvoor is het nodig dat de media onafhankelijker en democratischer worden. Het zijn de media die aan het volk uitleggen wat er gaande is.”
“Sommige industrieën zijn bereid geld neer te tellen om de waarheid te verzwijgen, daarom is het tijd voor een globale Glasnost”, vindt hij. Glasnost (Russisch voor openheid) was de bekende mantra van Gorbatsjov’s hervormingspolitiek en was bedoeld om het volk sociale en politieke verantwoordelijkheid bij te brengen.
Volgens Gorbatsjov is er zonder informatie geen sociaal bewustzijn. “Het is dan te moeilijk om oplossingen te vinden voor de dreigende globale crisis.”

Win-winsituatie

Op de bijeenkomst in Venetië werd een oproep gedaan aan internationale media om de impact van klimaatverandering beter verstaanbaar te maken voor het publiek.
Tijdens het debat werd gewezen op de centrale verantwoordelijkheid van de media om de waarheid over klimaatverandering aan te kaarten.
“Door middel van onderzoeksjournalistiek zouden nieuwsorganisaties actief moeten deelnemen aan het debat over de opwarming van de aarde, in plaats van eenvoudige toeschouwers. Ze moeten politici en wetenschappers aanzetten om het volk te informeren over de feiten zoals zij die kennen”, staat in het slotverklaring van het congres.
De experts vragen journalisten om verder te gaan dan de net binnengelopen berichtgeving, om klimaatverandering te verslaan als een proces met “een weerspiegeling in het verleden, het heden en de toekomst”. Ze benadrukken ook dat het milieu vaak te weinig aan bod komt in vergelijking met economie en beleidsmaatregelen.
“Economie en milieu zijn immers geen tegenstrijdige begrippen, ze kunnen uitmonden in een win-winsituatie. De wereld begint dat in te zien”, meent Martin Lees, secretaris-generaal van de Club van Rome, een denktank voor internationale politieke kwesties. “Bovendien beseffen bedrijven stilaan dat ze niet minder winst maken door het milieu te respecteren: de Business Council voor Duurzame Ontwikkeling in Geneve telt al heel wat industrieën die het goed doen op dat vlak”, aldus Lees.