“Grootgrondbezit is voorbij in Bolivia”

“De tijd van de landerijen is voorbij in Bolivia”, zei Morales na de ondertekening van de nieuwe wet. “Nu hebben we een wettelijk instrument om een einde te maken aan de grootgrondbezitters in het oosten van Bolivia.”

Grootgrondbezitters zijn tegen de nieuwe wet. Sommigen hebben ermee gedreigd hun eigendom desnoods met geweld te verdedigen.

Het is nog niet duidelijk hoeveel landerijen nu onteigend en herverdeeld zullen worden. Eerst moet de overheid uitmaken welke gronden als onproductief kunnen worden beschouwd - braakliggende akkers bijvoorbeeld, maar misschien ook uitgestrekte weidegronden die veel beter kunnen worden gebruikt. Ook land dat langs onwettelijke weg is verkregen, zal worden onteigend.

De wet viseert de grote landerijen in het oosten van het land. Tussen 60 en 70 procent van de Boliviaanse landbouwgrond in de vruchtbare oostelijke provincies Santa Cruz, Beni en Pando is in handen van een kleine groep rijke families, zegt minister van Plattelandsontwikkeling Hugo Salvatierra. Volgens hem worden die families beschermd door ondernemersverbanden. “Het land terugwinnen smaakt naar rechtvaardigheid”, verklaarde minister van Justitie Casimira Rodríguez kort voor de ondertekening van de wet.

Bolivia keurde al in 1996 een landhervorming goed, maar die leidde enkel tot de herverdeling van ongeveer tien procent van de 107 miljoen hectaren landbouwgrond die beschikbaar zijn in Bolivia.

Volgens de nieuwe wet zal bij de berekening van de compensatie voor onteigende landerijen rekening worden gehouden met de marktwaarde ervan. Voor land dat gebruikt wordt op een manier die ingaat tegen het collectieve belang, zal geen schadevergoeding worden betaald.

De partij van Morales, de Beweging naar het Socialisme (MAS), heeft geen meerderheid in de senaat. De oppositie bleef dinsdag weg uit het halfrond om de stemming over het wetsontwerp te doen mislukken. Maar nadat Morales ermee had gedreigd de wet via een presidentieel decreet op te leggen, kon de MAS drie senatoren van de oppositie naar de senaat lokken, waardoor het quorum toch werd bereikt. De oppositie zegt dat de drie senatoren zich hebben laten omkopen.

De senaat keurde meteen ook de nieuwe contracten goed die de Boliviaanse overheid vorige maand sloot met buitenlandse aardoliebedrijven na de omstreden hernationalisering van de olie- en gassector op 1 mei. De aanwezige senatoren gaven ook groen licht voor een economisch samenwerkingsakkoord met Venezuela. Al die voorstellen waren eerder al goedgekeurd door het Lagerhuis. Daar bezet de MAS wel de meerderheid van de zetels.

De oppositie boycot de senaatszittingen ook om te protesteren tegen het verloop van de grondwetgevende vergadering die bezig is in Sucre. In dat forum hebben de MAS en haar bondgenoten ook een meerderheid. Intussen heeft de grondwetgevende vergadering besloten dat ze wijzigingen aan artikels van de huidige Boliviaanse grondwet zal goedkeuren bij eenvoudige meerderheid van de stemmen. De oppositie eiste dat daarvoor een tweederde meerderheid zou nodig zijn. Voor de uiteindelijke goedkeuring van de nieuwe grondwet in zijn geheel blijft een tweederde meerderheid noodzakelijk.

Morales heeft intussen nog andere controversieel initiatief aangekondigd. Hij wil de grote tinmijnen hernationaliseren die nu door Boliviaanse bedrijven en coöperaties worden uitgebaat. IPS MDG1 (PD/MC)