'Grootste sloppenwijk van Afrika' onder de sloophamer

Sinds december al worden er in Nairobi en omgeving huizen gesloopt die illegaal langs spoortrajecten en hoogspanningsleidingen zijn gebouwd. Niet alleen arme sloebers worden het slachtoffer van die opruimingsactie - ook dure villa’s van leden van de voormalige regering moeten eraan geloven.

Half februari bereikten de bulldozers Kibera, een eindeloze sloppenwijk ten zuiden van Nairobi waar zeker 700.000 en volgens sommige schattingen zelfs meer dan een miljoen arme mensen wonen. Dat zou van Kibera de grootste slum van Afrika maken.

Een eerste afbraakfase heeft in Kibera ongeveer 9.600 mensen dakloos gemaakt. Sommige van die gezinnen moeten nu onder de blote hemel slapen, zegt Dalmas Owino, de voorzitter van het Kibera Rent and Housing Forum. De onfortuinlijke bewoners zeggen dat ze niet op voorhand verwittigd waren. Een nog veel groter aantal eigenaars van illegale optrekjes werd eind februari wel gewaarschuwd: de Keniaanse overheid heeft hun 40 dagen de tijd gegeven om hun biezen te pakken.

Verscheidene inwoners van Kibera zijn naar het gerecht getrokken om een verlenging van die termijn te vragen. Sommigen van ons wonen hier al dertig jaar, zegt Joachim Ngugi. We hebben hier onze kinderen en kleinkinderen zien opgroeien. Wij kunnen toch niet zomaar binnen enkele tientallen dagen vertrekken! Ngugi zegt dat hij zich niet wil verzetten tegen het bevel te vertrekken, maar vindt dat hij meer tijd moet krijgen. De overheid zou volgens hem ook moeten zorgen voor alternatieve onderkomens.

Maar die heeft daar geen oren naar. We zijn niet van plan mensen te hervestigen, zegt Samuel Mugo, de woordvoerder van het ministerie van Wegen en Openbare Werken. Ze moeten gewoon vertrekken. Iedereen weet dat er niet mag gebouwd worden langs wegen en spoorwegen, onder elektriciteitsleidingen en op trajecten die worden vrijgehouden voor toekomstige infrastructuurwerken.

Keniaanse hulporganisaties vinden dat de regering bedachtzamer tewerk moet gaan en oog moet hebben voor kwetsbare groepen. Een kwart van de Kenianen moet rondkomen met minder dan een dollar per dag. Sloppenwijken als Kibera zijn de enige plaats waar de stedelijke armen een onderkomen kunnen vinden. De huur van een hutje met lemen muren en een golfplaat als dak bedraagt hier ongeveer 7 euro per maand.

De aidsepidemie, die hard toeslaat in Kibera, maakt het leven van veel bewoners nog uitzichtlozer. De 15-jarige Leah Kanini heeft haar beide ouders aan aids verloren. Ze moet zorgen voor vijf broertjes en zusjes, en verkoopt daarvoor aardnoten in de stad. Toen ze op 16 februari terugkeerde uit Nairobi, was hun huisje platgewalst. Nu wonen de zes in een haastig opgetrokken hut met wanden uit lappen stof. Ik weet niet waarheen, zegt Kanini bitter.