Haïti's nieuwe plannen oog in oog met oude spoken

Grondwet versus Conille

 De zoektocht naar een premier die zowel voor de president als het parlement aanvaardbaar was, heeft uiteindelijk vijf maanden geduurd. De twee kandidaten die Michel Martelly eerder voorgedragen had werden allebei weggestemd door de senaat, en ook voor Conille ging er een acht uur lang debat aan de stemming vooraf. Het grootste probleem was het feit dat Conille jarenlang in het buitenland verbleef, terwijl de grondwet een residentie van vijf jaar voorschrijft als voorwaarde. ‘We moeten kiezen tussen het respecteren van de grondwet of stemmen voor Garry Conille’, zo stelde de vice-president van de senaat het. De commissie die Conille’s kandidatuur onderzocht, argumenteerde dat “het moment om een kans te grijpen gekomen is, niet voor ons maar voor Haïti”. Uiteindelijk stemden zeventien senatoren vóór, drie tegen en waren er negen die zich onthielden.

Conille is van opleiding dokter, maar werkt sinds 1999 voor de VN als specialist op het gebied van ontwikkelingshulp en gezondheid. Na de aardbeving hielp hij met het organiseren van de noodhulp als lid van de speciale VN-missie onder leiding van Bill Clinton.

Tentenkampen en ambtenaarszakken

Het enige wat nu nog moet gebeuren is de goedkeuring van Conille’s beleidsplan in Kamer en Senaat, een formaliteit volgens parlementaire bronnen. Het meest dringende probleem dat de nieuwe voltallige regering moet aanpakken, zijn de tienduizenden mensen die bijna twee jaar na de aardbeving nog steeds in tentenkampen wonen. Ook de cholera-epidemie, die ondertussen al zesduizend levens geëist heeft, staat hoog op de agenda. Een ander belangrijk punt is de bestrijding van de wijdverbreide corruptie binnen het overheidsapparaat, een absolute prioriteit als de buitenlandse hulp effectief de heropbouw van het land wil ondersteunen en niet verdwijnen in de zakken van de bevoegde ambtenaren.

Back to the future?

In augustus stelde president Martelly een document voor waarin hij alvast zijn plannen op het vlak van veiligheid en landsverdediging uiteenzet. Hierin voorziet hij onder meer de heroprichting van een nationaal leger. Dat zou volgens zijn plannen “apolitiek, defensief en de basis voor een beter antwoord op natuurrampen” moeten zijn. In het verleden was het welzijn van de bevolking niet altijd de prioriteit van de Haïtiaanse troepen. Berucht zijn de Tontons Macoutes (officieel de ‘Milices Volontaires de la Sécurité Nationale’) die de basis vormden van het schrikbewind van de Duvaliers, bijgenaamd Papa en Baby Doc. Ook later bleek het leger, nu de Forces Armées d’Haïti, niet bepaald een troef voor de democratische inrichting van het land. In 1991 pleegden de FADH een staatsgreep, waarbij de verkozen president Aristide werd verdreven en een junta de macht overnam. Het was Aristide die het leger uiteindelijk ontbond, nadat het militaire regime in 1994 met de hulp van het Westen omvergeworpen was.

Of het nieuwe leger er daadwerkelijk komt valt nog af te wachten. De kosten voor de voorziene 3500 manschappen worden op 95 miljoen dollar geraamd, een bedrag dat grotendeels uit buitenlandse hulp zal moeten komen. Daarna is het de vraag of de regering niet, zoals haar voorgangers, in de verleiding zal komen de troepen als een eigen militie te gebruiken, zeker wanneer vooruitgang uitblijft. Dat er geen stemming of zelfs maar een debat in het parlement aan president Martelly’s project voorafging, is alvast geen hoopvol teken.