Hamasleider populairder dankzij Israëlisch geweld

Begin 2008 lag Abbas in de populariteitspoll van het Palestijnse Centrum voor Beleidsstudies en Opinieonderzoek nog negentien procent voor op Haniyeh. De jongste peiling geeft Haniyeh 47 procent van de stemintenties en Abbas 45 procent. Het onderzoek werd uitgevoerd bij 1270 Palestijnen, waarvan 830 in de door Fatah bestuurde Westelijke Jordaanoever en 440 in de Gazastrook, die sinds 2006 wordt gecontroleerd door Hamas.

De populariteit van de Hamasleider schoot omhoog nadat Palestijnen in de Gazastrook door de blokkade van de grenspost van Rafah braken om zich in Egypte te gaan bevoorraden. Door de Israëlische blokkade waren heel wat goederen in de Gazastrook schaars geworden. Hoewel Egypte de overgang later weer sloot, zagen heel wat Palestijnen de operatie als een succes voor Hamas.

De herhaalde Israëlische aanvallen en tegenaanvallen in Gaza hebben Haniyeh alleen maar populairder gemaakt. Veel Palestijnen steunen de positie van Haniyeh, die weigert Israël te erkennen. Om diezelfde reden beschouwen de Europese en Amerikaanse regeringen Hamas als een terroristische organisatie. Ze verwijten Hamas dat het zich niet wil houden aan de Oslo-akkoorden uit 1993. De Palestijnen erkenden toen voor het eerst het bestaansrecht van Israël, in ruil voor een regeling die leidt tot een onafhankelijke Palestijnse staat.

De Hamasleider voelt zich niet gebonden door de engagementen van Oslo, omdat Israël volgens hem zijn deel van de akkoorden niet nakomt. “De Oslo-akkoorden voorzagen een Palestijnse staat tegen 1999”, zegt Haniyeh in een interview met IPS. “Waar is die staat nu ? Heeft Israël in Oslo het recht gekregen om zijn nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever uit te breiden, een scheidingsmuur te bouwen en Jeruzalem helemaal te verjoodsen ? Mogen ze Gaza belegeren en de betaling van belastingsgeld aan de Palestijnen stopzetten ?”

“Waarom wil men mij allerlei voorwaarden opleggen en Israël niet”, vraagt de sterke man van Hamas zich af, “Laat Israël eerst de legitieme rechten van de Palestijnen erkennen en dan zullen we onze positie bepalen.”

Hamas won op 25 januari 2006 overtuigend de verkiezingen in Gaza en veroverde 76 zetels in het parlement, tegenover 43 voor Fatah. Dat leidde tot vreemde situaties waarbij politieke gevangenen die door Fatah waren opgesloten plots politieke bevoegdheden kregen, soms aan de zijde van de mensen die hen in de gevangenis had gegooid.

Geen escorte

Haniyeh, die zich meestal zonder gewapende escorte verplaatst, woont in een oud huis in het kamp van Shati, een van de armste vluchtelingenkampen ten oosten van Gaza-Stad. Hij maakt er een punt van ook de christenen van Gaza in hun kerken te gaan bezoeken, en gaat prat op de sociale werken die Hamas organiseert voor wezen en ziekenhuizen.

Toch is er ook kritiek op zijn aanpak. “Hij heeft ons geen ontwikkeling gebracht, alleen maar meer problemen”, zegt een anonieme inwoner van Gaza. “ Hij maakt het gemakkelijk voor Israël en de Verenigde Staten om hun plannen tegen het Palestijnse volk uit te voeren. Hij is meer een predikant dan een politicus, anders zou de toestand vandaag niet zo ondraaglijk zijn.”