Hervorming Veiligheidsraad doodlopend straatje

Veel kandidaten en weinig zitjes: daar komt de stoelendans in het machtigste orgaan van de VN op neer. De 191 VN-lidstaten in de Algemene Vergadering debatteren sinds maandag over een voorstel van VN-baas Kofi Annan om het aantal leden in de Veiligheidsraad uit te breiden van 15 tot 25. Annan wil zes permanente en vier niet-permanente leden toevoegen aan de huidige configuratie van vijf permanente en tien tijdelijke leden.

De VS en China maakten meteen duidelijk dat ze het voorstel niet zien zitten. Na 12 jaar van vruchteloze discussies en eindeloze debatten vinden ze dat de VN-lidstaten meer tijd moeten krijgen om een consensus te vinden.

We weten niet hoeveel landen voor deze resolutie zouden stemmen, maar wel dat de opinie van de wereld zeer verdeeld is over dit onderwerp, zei de Amerikaanse ambassadeur Anne W. Patterson. We vragen jullie daarom om tegen de resolutie te stemmen, als het tot een stemming komt. Patterson voegde eraan toe dat een uitbreiding in veel landen (onder meer in de VS) alleen mogelijk is na een langdurige grondwetswijziging.

Ook China verschool zich achter het gebrek aan consensus onder de VN-lidstaten. De meeste lidstaten willen geen geforceerde stemming over een formule waar geen brede consensus over bestaat, zei ambassadeur Wang Guangya.

China en de VS hebben net als de drie andere permanente leden van de V-raad het meeste te verliezen bij een uitbreiding van het orgaan. Een bijkomend probleem is regionale rivaliteit die speelt binnen Europa, Zuid-Amerika, Azië en Afrika.

Japan, Duitsland, India en Brazilië hebben de beste papieren om een permanente zetel in de wacht te slepen. Maar Italië en Pakistan willen de Duitse en Indiase kandidatuur torpederen. China verdraagt Japan niet aan zijn zijde. Argentinië en Mexico tekenen openlijk verzet aan tegen een permanente zetel voor Brazilië.

Ook onder de Afrikaanse landen heerst diepe verdeeldheid. De 53 lidstaten van de tellende Afrikaanse Unie maakte vorige week aanspraak op twee zetels binnen de uitgebreide V-Raad - maar aan namen noemen kwam de collectieve stem van het continent niet toe. De twee grootste kanshebbers zijn Zuid-Afrika en Nigeria, maar ook Senegal en Kenia maken aanspraak op de twee posten. De grootste kaper op de kust is echter Egypte, dat veel steun geniet van andere islamitische landen. (MM/PD)