Het buitenlands belang

België, nog een maatje kleiner dan onze noorderbuur, heeft niet minder dan vier buitenlandministers: Karel De Gucht, Geert Bourgeois, Marie-Dominique Simonet en Guy Vanhengel –en dan tellen we daar de diverse portefeuilles van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in de federale en gewestregeringen nog niet bij. Deze wonderbaarlijke vermenigvuldiging van excellenties leidt niet altijd tot meer gewicht of overzicht.
Een Chinese journalist beklaagde er zich onlangs op een persconferentie tegenover minister De Gucht over dat een bureau om de Waalse export te promoten in Peking en een bureau om de Vlaamse uitvoer te bevorderen in Sjanghai op zijn zachtst verwarrend werkt.
Toch belet het Belgisch model van verdeelde, overlappende en onduidelijke bevoegdheden niet dat er wel degelijk een buitenlands beleid gevoerd wordt.
‘2006, 2007 en 2008 moeten les trois glorieuses van de Belgische diplomatie worden’, zei Louis Michel begin 2004. Daarmee verwees hij naar het Belgisch voorzitterschap van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) dat deze maand afloopt en naar de tijdelijke zetel van België in de VN Veiligheidsraad, die vanaf januari bezet zal worden.
De Belgische diplomatie doet er, met andere woorden, alles aan om België op de geopolitieke kaart te zetten. Dat lukt aardig, zegt Karel De Gucht in het interview dat MO* in dit nummer publiceert. Van Kazachstan over Argentinië tot India: overal begint men ons te kennen en te waarderen. Als dat waar is, is het goed nieuws. Want België is uitzonderlijk gevoelig voor alle machtsverschuivingen die zich in zijn uitgestrekte buitenlanden voordoen. Invoer en uitvoer zijn samen goed voor 83 procent van ons Bruto Binnenlands Product en
18 procent van alle werkgelegenheid hangt rechtstreeks af van de uitvoer.
Al moet erbij gezegd worden dat 75 procent van de Belgische export niet verder geraakt dan de 15 landen die tot voor kort de Europese Unie uitmaakten.
Hoe belangrijk die cijfers zijn, leest u uitgebreid in het dossier van deze maand. Uit onze China-enquête blijkt bijvoorbeeld dat de helft van de Vlaamse bedrijfsleiders vindt dat de lonen omlaag moeten om de concurrentie met de opkomende Chinese economie aan te kunnen.
Dat ze daarbij aan hun eigen lonen denken, is weinig waarschijnlijk. Karel Van Miert vindt loonsverlaging voor gewone werknemers alvast onzinnig, maar pleit wel voor een verstandige aanpak van het concurrentieprobleem. Een klein land negeert de realiteit buiten zijn landsgrenzen immers op eigen risico, veel meer nog dan grote landen die zich unilateraal opstellen. En zelfs in Washington groeit het besef dat politieke eilanden niet meer bestaan.

Door alle pump and circumstance die de glorievolle Belgische diplomatie vandaag omgeeft, zou een mens nog vergeten dat Het Buitenland in de Belgische politiek en media bijzonder weinig aandacht krijgt. Gezien het gewicht van de wereld in ons dagelijkse leven, is dat een gevaarlijke zaak. Het laat de regering toe standpunten in te nemen over essentiële zaken zoals landbouw(export)subsidies, Navo toekomstscenario’s en vrijhandelsovereenkomsten zonder veel maatschappelijke discussie of controle.
De federale verkiezingen in 2007 bieden een uitstekende kans om de politici op hun mondiale verantwoordelijkheid aan te spreken. Wij hopen dat die taak, wat de media betreft, niet enkel aan MO* overgelaten wordt. Al willen wij graag ons deel van het werk doen, natuurlijk.