Het surplus van het Noordstation

‘Zoals werd gevreesd: vandaag kregen 110 nieuwe asielzoekers bij aankomst in ons land geen opvang en begeleiding. Onder hen ook gezinnen!’ lees ik op de Facebookpagina van Vluchtelingenwerk Vlaanderen.

Het is met het koude weer dat de asielzoekers terug in het beeld komen. Maar ik kan moeilijk zeggen dat de kwestie van de asielzoekers, illegalen en daklozen, die de straat samen moeten delen, terug is van weggeweest.

Wie het nieuws een beetje heeft gevolgd, weet van asielzoekers die van de ene plaats naar de andere moeten verhuizen, van illegalen die weggejaagd worden, van harde politieoptredens, van OCMW’ s die het probleem ontwijken enz.

De regering kijkt toe. We zijn het intussen gewoon geworden te leven met een regering van voorlopige zaken. Dit impliceert niet dat er geen beleid is, want dat is er wel. Het is een strafbeleid uitgestippeld op lokaal niveau door burgemeesters, schepenen, politiecommissarissen en OCMW’s in samenwerking met een handvol rechters die het er allemaal eens zijn over de noodzaak van een harde aanpak.

Ze mogen hun zin doen binnen de Belgische kakofoniepolitiek. Lokale politici (niet toevallig kort voor de lokale verkiezingen) roepen om allerlei straf- en vervolgmaatregelen tegen asielzoekers en illegalen. Oostende is weer een passend voorbeeld. Wekelijks horen we  dat politie, stad, haven… harder zullen optreden.

Illegalen en asielzoekers worden plots criminelen die opgesloten moeten worden in centra erger dan gevangenissen. Ze weten nooit wanneer ze worden vrijgelaten. Veel hangt af van de pro deo advocaat die ze toegewezen krijgen, als die al komt opdagen. Als ze na onbepaalde tijd toch buiten komen, zijn ze psychisch toegetakeld.

Deze nieuwe aanpak wordt door niemand in vraag gesteld. Zeker niet door de overheid want dit is nu net wat de overheid wilt, dat iemand anders haar taak overneemt, in wat men een ‘moeilijk dossier’ noemt. De dragers van dit repressiebeleid gaat het vooral om de vraag hoeveel ruimte de wet hen laat om hard op te treden. En als er niet veel ruimte is, dan  creëren ze die gewoon door de wet te omzeilen of door ‘voorlopige maatregelen’ in te voeren.

De asielzoekers die onlangs uit het Noordstation werden gezet zijn niet alleen het probleem van Schaarbeek, maar ook van Brussel, van de bevoegde instantie Fedasil, van de federale regering én van Europa.

Veel tegenwind krijgen ze niet. Want ook op Europees niveau is men ervan overtuigd dat hard optreden de enige mogelijke oplossing is. De conventies die Europa zelf heeft opgesteld ter bescherming van deze mensen, worden door datzelfde Europa zorgeloos geschonden.

Tot onlangs werd ‘illegale migratie’ lang geprikt als de grootste uitdaging voor de Europese Commissie. Deze uitdaging wordt met het veiligheidsdiscours bestreden. Dat wil zeggen dat de migrant als een crimineel wordt beschouwd en niet als iemand die op vlucht is voor zijn leven, of streeft naar een beter leven. De hoofddoelstelling van de Europese migratiepolitiek blijft tegenhouden van zoveel mogelijk mensen, en terugsturen van degenen die hier toch zijn binnen geraakt.

De asielzoekers die onlangs uit het Noordstation werden gezet zijn niet alleen het probleem van Schaarbeek, maar ook van Brussel, van de bevoegde instantie Fedasil, van de federale regering én van Europa.

Het probleem van asielzoekers en illegalen in grootsteden zoals Brussel, heeft te maken met de nieuwe globalisering. Daarmee bedoel ik de ‘globale economie’ die steunt op de elite van de neoliberale multinationals en de financiële elites die de bevolking politiek onmondig maken.

De beloftes van de globaliseringelites en de stedelijke werkelijkheid liggen ver uit elkaar. De armen hebben van deze globalisering niet geprofiteerd. Integendeel, de cijfers van de Verenigde Naties en andere instellingen tonen aan dat de ongelijkheid tussen wie ‘heeft’ en  ‘niet heeft’ blijft toenemen. Miljoenen mensen zijn in armoede beland, leven in slums, in getto’s en favella’s in corrupte landen die geteisterd worden door oorlogen gedreven door macht- en kapitaalelites.

Of ze het graag horen of niet, het Westen en andere opkomende machten spelen een centrale rol in de toename van die wereldwijde armoede. Wie daaraan twijfelt, moet eens kijken naar wat de VS, de EU, China, Rusland en andere landen vandaag uitspoken in Afrika en het Midden-Oosten. Wie dit verband niet ziet, heeft niets begrepen van asielzoekers en illegalen en de redenen waarom ze hun thuis verlaten voor de straten en achterwijken van steden zoals Brussel.

Bleri Lleshi is filosoof en documentairemaker.