Het vordert traag in Poznan

Of deze leuke visuele actie de regeringsvertegenwoordigers echt op andere gedachten zal brengen, moet nog blijken. De ministers komen hier trouwens pas toe op donderdag. Er zijn om en bij de 11.000 deelnemers afgezakt naar de Klimaatconferentie van Poznan:  vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, ngo’s en middenveldorganisaties en uiteraard regeringsdelegaties van de 192 landen die het klimaatverdrag hebben bekrachtigd. Allemaal samen een gigantisch kluwen van mensen die met elkaar communiceren op nationale briefings, Europese coordinaties, ad hoc contactgroepen of allerlei side-events. Dat hele proces moet helpen om een stapje te zetten in de richting van een akkoord dat op lange termijn een antwoord moet bieden op het klimaatprobleem.

Het belang van Poznan

De Nederlandse directeur van het VN-Klimaatverdrag, Yvo De Boer, zette dinsdag nog eens op een rijtje wat er deze dagen in Poznan op het spel staat. ‘De aanpak van het klimaatprobleem is in belangrijke mate ook een politieke kwestie, vandaar het belang van de ministeriële bijeenkomsten in dit kader. En tussen de ministeriële bijeenkomst in Bali, in december vorig jaar en de conferentie van Kopenhagen in december 2009 - waar het post-Kyotoprotocol vorm moet krijgen- is dit de enige ministeriële bijeenkomst.’
Bedoeling van deze conferentie is daarom om een scherpe politieke agenda voor Kopenhagen op te stellen, rond drie punten: ambitieuze engagementen van de industrielanden, de financieringsbronnen voor adaptatie en het verminderen van CO2-uitstoot, en een stevig institutioneel kader om een en ander te realiseren.
Hoewel de onderhandelingen al een week duren, kunnen er vandaag nog geen resultaten voorgelegd zorden. De Boer achtte het wel waarschijnlijk – een kans van twee op drie- dat er tegen het einde van de week een akkoord zou zijn over een adaptatiefonds, dat ontwikkelingslanden moet helpen om zich beter aan te passen aan klimaatgerelateerde veranderingen. Ín Kopenhagen moeten de rijke landen vastleggen met hoeveel ze hun uitstoot zullen verminderen tegen 2020. Anders is er geen akkoord, zoveel is duidelijk.

Het belang van het Zuiden

Het huidige Kyotoprotocol, dat de rijke landen oplegt hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen, is beperkt. Het is slechts een eerste stap, geeft ook De Boer toe. Veel meer is nodig om te voorkomen dat de temperatuur op aarde meer dan 2 graden stijgt. Cruciaal is dat het protocol niks zegt over hoe ontwikkeling van de ontwikkelingslanden -waar zeker 80 procent van de wereldbevolking leeft- kan worden verzoend met de klimaatuitdagingen. Er zal veel geld op tafel moeten komen om ontwikkelingslanden daarbij te helpen, nast overdracht van technologie -een veel besproken thema op deze conferentie- en de opbouw van allerhande capaciteiten en instellingen om dat alles te beheren. Een belangrijke uitdaging die hier ook deel uitmaakt van de agenda is een gemeenschappelijke visie op zo’n CO2-arme economie.
Grotere ontwikkelingslanden zoals China en Mexico hebben de voorbije dagen voorstellen gelanceerd die op die uitdaging een antwoord proberen te geven maar het ziet er niet meteen naar uit dat hier in Poznan grote doorbraken komen. Vertegenwoordigers van China en vooral India vallen hier op met hun kwalitatieve tussenkomsten. ‘De ontwikkelingslanden engageren zich in dit proces en komen met goede voorstellen. De rijke landen hebben problemen om daarmee goed om te gaan en stellen daar eigenlijk weinig tegenover,’ verzuchtte Sunita Narain van de Indiase ngo Center for Science and Environment.

De twijfels van het Noorden

De VS nemen inderdaad weinig initiatief nu de vertegenwoordigers van de Bushregering hun laatste dagen tellen en de Obamamensen nog niet aan zet zijn. Ook de EU ziet haar geloofwaardigheid als leidende actor in dit proces een beetje eroderen, omdat de Unie intern verdeeld is over hoe agressief ze haar doelstellingen – een reductie met 20 procent in 2020 – zal realiseren. Een lid van de Belgische delegatie relativeert een en ander: ‘Wie anders dan de Unie heeft zich er nu al toe verbonden om tegen 2020 haar emissies met 20 procent te verminderen?’ Goed nieuws was alvast dat Europees parlement en Europese ministers dinsdag beslisten om de belofte om tegen 2020 20 procent van ons energieverbruik uit hernieuwbare bronnen te halen, definitief in een Europese wet (directieve in het jargon)  vast te leggen.