Honduras zet elitetroepen in tegen misdaad

Honduras in een van de gevaarlijkste landen in de wereld. Volgens een rapport van het VN-Kantoor tegen Drugs en Misdaad werden hier 82 moorden gepleegd per 100.000 inwoners in 2010, het hoogste moordcijfer ter wereld. Ter vergelijking: in de VS waren er in dat jaar 5 moorden per 100.000 inwoners.

Het nieuwe elitekorps dat luistert naar het letterwoord Tigres (tijgers) is een voorstel van de rechtse regering onder leiding van president Porfirio Lobo. Het maakt deel uit van een breder plan om het werk van de ministeries van Veiligheid en Defensie te versmelten en zo de strijd tegen geweld en georganiseerde misdaad doeltreffender te maken.

Maar experts waarschuwen dat het plan dubbelzinnig is, omdat het nieuwe korps onder de bevoegdheid van het ministerie van Veiligheid zou vallen, terwijl het leger zou instaan voor de training en infrastructuur, en dat is de bevoegdheid van het ministerie van Defensie. 

Oorlogstijd

Volgens een wetsvoorstel dat al ter goedkeuring naar het Congres werd gestuurd, zouden de Tijgers in “normale tijden” onder het gezag van het ministerie van Veiligheid vallen, maar in “oorlogstijd” gehoorzamen aan het ministerie van Defensie.

Maar wat zijn “normale tijden” en wat niet? Experts  wijzen op de ambigue aard van het plan dat gevaarlijk kan zijn wanneer de regering probeert politieke of sociale conflicten te onderdrukken.

“Het is een hybridemacht die de militarisering van het politiekorps in de hand zal werken, als gevolg van het falen van die politie”, zegt socioloog Mirna Flores. De hoogleraar in veiligheidskwesties vindt het grootste gebrek van het voorstel dat het “het leger een prominente rol geeft in zaken die het niet aanbelangen, waardoor de grens tussen veiligheid en defensie vervaagt”.

“De politie staat in voor de ordehandhaving en de strijd tegen de misdaad, ofwel binnenlandse zaken, terwijl het leger wordt getraind om aan te vallen en de nationale soevereiniteit te beschermen, aldus Flores.

Mensenrechten

Volgens de voorzitter van het Congres, Juan Orlando Hernández, zullen de Tijgers een “zeer goed getraind elitekorps zijn met hoogtechnologisch materiaal om gewone en georganiseerde misdaad te bestrijden”.

“Het gaat niet om niet om een korps buiten de politie of het leger. We willen een team voor snelle interventies om de onveiligheid in ons land aan te pakken. Het zal ons beter in staat stellen om snel op te treden tegen misdaad, want de tijgers zullen voor niets terugdeinzen”, aldus Hernández.

Het gaat om een korps van 200 mannen. “Ze zullen opgeleid worden in de mensenrechten om ernstige schendingen te vermijden, zullen de hulp krijgen van de Carabineros in Chili en van het Hondurese leger”, verklaart Augusto Cruz, een christendemocratische politicus. Vanaf eind dit jaar zouden de Tijgers inzetbaar moeten zijn.

Cobra’s

Maar Yuri Sabas van de liberale oppositiepartij vindt dat de oprichting van het elitekorps grondig bestudeerd moet worden. “Enkele jaren geleden hebben we een ander elitekorps bij de politie opgericht, Cobra genaamd. De leden hiervan zijn nu betrokken bij criminele activiteit. We mogen niet dezelfde fouten maken.”

President Lobo wil niet alleen de gewelddadige misdaad in Honduras aanpakken, maar ook het politiekorps uitzuiveren. Er zijn namelijk linken tussen de politie enerzijds, en de georganiseerde misdaad en drugshandel anderzijds aan het licht gekomen. In het voorbije halfjaar zijn er heel wat de koppen gerold, ook die van drie politiechefs.

“Het is duidelijk dat de oprichting van de Tijgers tot een grotere militarisering van de maatschappij zal leiden”, stelt analist Eugenio Sosa. Volgens Sosa en Flores hebben de oprichting van soortgelijke korpsen in de jaren 1980 tot grove mensenrechtenschendingen geleid.