Hondurezen willen vrije verkiezingen en grondwetgevende vergadering

In een interview in het Braziliaanse tijdschrift Veja schudt Micheletti alle verantwoordelijkheid van zich af. ‘Het was het leger dat een bevel van hogerhand uitvoerde. Ze deden dat uit schrik dat het land zou afstevenen op een bloedbad.’
Op de vraag wie dan het bevel hiervoor gaf, antwoordt Micheletti: ‘Het Hooggerechtshof, en de procedure hiervoor was volkomen legaal.’ Volgens Micheletti in het interview in Veja was het de bedoeling Zelaya voor het gerecht te dagen, maar de militairen besloten dat het beter was hem af te voeren naar Costa Rica uit schrik voor een bloedige confrontatie met de bevolking.

Doorbraak in impasse

Erasto Reyes, Hondurees, ex-vakbondsactivist en gespecialiseerd in rechten, is deze dagen op bezoek bij de ngo FOS. Op een ontmoeting op 11.11.11 gaf hij vanmorgen achtergrondcommentaar bij de recente ontwikkelingen in zijn land. De doorbraak in de impasse is er gekomen onder druk van een delegatie van de Organisatie van Amerikaanse Staten die vorige vrijdag in het land arriveerde.
De internationale gemeenschap heeft immers duidelijk gesteld dat verkiezingen, gehouden onder de regering Micheletti, een probleem stellen, vermits dit geen wettelijk erkende regering is. Het formele voorstel is nu dat Zelaya terug in zijn functie zou hersteld worden tot de verkiezingen van 29 november.

Politieke diversiteit gevraagd

Voor Erasto Reyes, en voor het Nationale Front tegen de Staatsgreep, is dat echter onvoldoende. Zij vragen dat Zelaya zijn hele mandaat kan vervolledigen, en dat zijn ambtstermijn verlengd wordt met de 101 dagen die hij in ballingschap doorbracht. Op die manier komt er meer tijd om het klimaat voor vrije en transparante verkiezingen voor te bereiden.
Het zou een belangrijke sprong voorwaarts zijn, aldus Erasto Reyes, indien Honduras dit keer verkiezingen zou kunnen houden die reëel zouden breken met het bipartidisme en de traditionele tegenstelling Liberalen en Conservatieven zou kunnen doorbreken, zodat er effectief meer democratie komt. Dit kan ook niet anders, aangezien Zelaya zelf, hoewel afkomstig van de liberale partij, daar onmogelijk naar kan terugkeren omdat hij daar te zeer mee in conflict ligt.
Op dit ogenblik circuleren er zes namen van presidentskandidaten. Het Nationaal Front zelf staat achter de kandidatuur van Carlos Reyes, maar die heeft zich voorlopig teruggetrokken omdat er onvoldoende garanties zijn voor een democratisch verloop van de verkiezingen.

De bekering van Zelaya

Ten aanzien van Zelaya zelf is het Nationaal Front kritisch.  Erasto Reyes: ‘Zelaya is een oligarch en grootgrondbezitter, maar geleidelijk aan heeft hij zich hiervan gedistancieerd.’ In de loop van de jaren is Zelaya opgeschoven in de richting van een grotere gevoeligheid voor de reële noden van het volk. Het hoort ook tot zijn stijl om dichter bij het volk te staan.
Erasto Reyes: ‘Een aantal fundamentele rechten, zoals gezondheidszorg of strijd tegen het analfabetisme, die bij voorgaande politici enkel beloften bleven, heeft Zelaya wel in de praktijk gerealiseerd.’ En hoe meer kritiek Zelaya kreeg van zijn politieke oppositie, hoe meer hij ook het kamp is gaan kiezen van de ALBA, om steun te vinden voor zijn beleid bij die landen. 

Een grondwetgevende vergadering

Een andere heel belangrijke eis van het Nationaal Front tegen de Staatsgreep is dat de weg wordt vrijgemaakt om een grondwetgevende vergadering samen te stellen. Erasto Reyes: ‘Het belangrijkste punt daarbij is helemaal niet de herverkiezing van Zelaya, zoals de media willen doen geloven. Het was wel belangrijk dat het referendum daarover onder Zelaya zou georganiseerd worden, omdat andere politici de ruimte niet eens willen bieden om zo’n referendum te organiseren.
Hoewel het een grondwettelijk recht is om dat te doen, daar is niets illegaals aan. In die 101 dagen van volksverzet is het volk alleen maar geradicaliseerd in die eis van een referendum.’
Voor Erasto Reyes en het Front is de inzet van zo’n grondwetgevende vergadering niet meer of minder dan de herstichting van het land. Wat daarmee bedoeld wordt legt hij uit: op de eerste plaats het herwinnen van onze rechten, die vandaag fundamenteel geschonden worden. De meerderheid leeft in armoede en een syndicaat vormen is zo goed als onmogelijk in Honduras. Verder betekent dit ook een rem zetten op de liberalisering van sleuteldomeinen en basisvoorzieningen, zoals water, transport of gezondheidszorg.

Vraag aan de internationale gemeenschap

De uitweg uit de impasse waar het Nationaal Front voor pleit, is een politiek akkoord waarbij Zelaya terug in zijn functie hersteld wordt, voor een termijn die verlengd wordt met de 101 dagen, en dat er verkiezingen worden gehouden en er afspraken komen over een concrete timing voor de grondwetgevende vergadering. Reyes vraagt van de solidariteitsbeweging hier om ook bij onze regering en bij de EU aan te dringen om alle steun te geven aan het proces van volwaardige democratie in Honduras.