Hongerstakende Mapuches in kritieke toestand

“De arts die ons op de hoogte houdt, zegt dat de levens van de vier in gevaar zijn sinds de vijftigste dag van de hongerstaking - we zijn nu aan dag 59”, zegt advocate Alejandra Arriaza. Zij vertegenwoordigt de vier. “Ze vertonen alle vier tekenen van zwakte, krampen, nierproblemen en geheugenverlies.”

Afgelopen zondag werden de Juan Huenulao, Patricia Troncoso en de broers Patricio en Jaime Marileo even overgebracht naar een ziekenhuis, maar Arriaza zegt dat ze daar alleen bloeddruk en gewicht nakeken en nalieten andere onderzoeken te doen die essentieel zijn om de werkelijke toestand van de gevangenen in te schatten, zoals bloed- en urinetesten.

De drie mannen en de vrouw zitten al sinds 2001 opgesloten in de Temuco-gevangenis, 670 kilometer ten zuiden van Santiago. Ze kregen een straf van tien jaar en een dag, plus een geldboete van meer dan 630.000 euro. Ze zijn veroordeeld omdat ze een brand zouden hebben gesticht die 100 hectare plantages van het multinationale bosbouwbedrijf Forestal Mininco verwoestte.

De vier protesteerden samen met zeven anderen tegen het gebruik van hun voorouderlijke land door het bedrijf, maar ze ontkennen dat ze de brand hebben aangestoken. Ze willen dat het vonnis wordt herroepen en dat ze onmiddellijk worden vrijgelaten. Volgens hen is het proces niet eerlijk verlopen. Ze vinden het niet kunnen dat ze zijn veroordeeld onder de antiterrorismewet die werd ingevoerd tijdens de dictatuur van Pinochet. De wet is intussen gewijzigd maar niet afgeschaft. De wet laat getuigen toe anoniem te blijven en werd eerder al onder vuur genomen door Amesty International, de Internationale Mensenrechtenfederatie en de voormalige VN-Mensenrechtencommissie.

“De toepassing van de antiterrorismewet tegen Mapuche-activisten die opkomen voor landrechten wordt gebruikt als een strategie om hen te intimideren”, zegt Reynaldo Mariqueo van Mapuche International Link, een internationale organisatie met hoofdkwartier in Groot-Brittannië. “Als dit een geïsoleerde zaak zou zijn, zou het erg genoeg zijn. Maar de Mapuches zijn al tientallen jaren het slachtoffer van discriminatie. Ook in andere gevallen werden ze gebrandmerkt als terroristen.”

De Mapuches zijn een inheems volk uit het zuiden van Argentinië en Chili. Volgens de Chileense volkstelling van 2002 behoren bijna 700.000 van de bijna 15,6 miljoen Chilenen tot een inheemse groep, meestal Mapuches. Ze worden niet als volk erkend onder de Chileense grondwet.

Mapuche International Link organiseerde vorige week een serie protesten in Europese steden. In Chili zelf organiseerden de Mapuches samen met studenten en mensenrechtengroepen de afgelopen dagen verschillende marsen om de gevangenen te steunen. Sommige daarvan mondden uit in tientallen arrestaties, gewelddadige incidenten en materiële schade.

Rechter-op-rust Juan Guzmán, de eerste magistraat die Pinochet in Chili vervolgde, overhandigde vorige week een brief van Mapucheleider Aucán Huilcamán aan de VN-Commissaris voor de Mensenrechten Louise Arbour. De brief somt de aanvallen op waarvan zijn gemeenschap slachtoffer is geworden en roept de internationale gemeenschap op tussen te komen. “De Mapuche-gemeenschap, die alle vredelievende middelen heeft gebruikt om het land terug te eisen dat hen is ontnomen in het zuiden van Chili, is opnieuw doelwit van harde politieke repressie”, zegt de rechter.

De Chileense afdeling van Amnesty International wil in deze specifieke rechtszaak geen standpunt kiezen, maar zegt wel er aanwijzingen zijn dat bij vroegere processen feiten werden gemanipuleerd. Amnesty wijst de toepassing van de antiterrorismewet af. De organisatie lanceerde ook een internationale campagne om de Chileense autoriteiten te vragen medische zorgen te verlenen aan de Mapuches en de vierde activist in hongerstaking.

Mapuche International Link heeft een oproep gedaan aan de Chileense presidente Michelle Bachelet. Ze kregen nog geen antwoord. De Chileense overheid heeft vorige week wel een verklaring uitgevaardigd dat ze de antiterrorismewet niet langer zal toepassen in dit soort zaken tegen de Mapuches. (ADR/PD)