Hooggerechtshof effent pad voor meer processen rond 'verdwijningen'

Contreras stond van 1973 tot 1978 aan het hoofd van de gevreesde geheime politie in Chili (DINA). Hij was eerder door een lagere rechtbank veroordeeld tot 12 jaar gevangenis in verband met de ontvoering en verdwijning van de linkse activist Miguel Angel Sandoval in 1975. In januari bevestigde het hof van beroep die uitspraak. De verdedigers van Contreras hadden gehoopt dat het hooggerechtshof het vonnis zou vernietigen, maar ze kwamen bedrogen uit.

Het unanieme oordeel van het hooggerechtshof schept een belangrijk precedent. Het hof definieert de in de jaren 70 populaire gewoonte om tegenstanders te doen ‘verdwijnen’ als ontvoering, en die misdaad blijft duren tot het slachtoffer of het lijk wordt teruggevonden. Zolang dat niet het geval is, is verjaring niet mogelijk. Verdachten kunnen dus ook de amnestieregeling uit 1978 niet inroepen - die heeft immers enkel betrekking op misdaden die voor die tijd werden gepleegd.

Ook de gevangenisstraffen die Chileense rechtbanken uitspraken tegen Manuel Moren, Miguel Krassnoff en Fernando Laureani, allemaal hoge DINA-medewerkers, lijken nu onomkeerbaar. Honderden andere rechtszaken over verdwijningen die waren blijven haperen door de onzekerheid rond de amnestiewet uit 1978, kunnen nu worden voortgezet. Een driehonderdtal voormalige DINA-medewerkers, officieren en agenten zullen daardoor waarschijnlijk voor de rechtbank moeten verschijnen.

Volgens de Chileense Waarheidscommissie heeft het regime van Pinochet ongeveer 3.000 mensen op zijn geweten. Daaronder bevinden zich 1.119 tegenstanders die ‘verdwenen’. Van die slachtoffers zijn maar weinig lijken teruggevonden. Het leger heeft zelf toegegeven dat veel lijken van gevangenen in zee zijn gedumpt.

Ook Pinochet zelf, die op 25 november 89 wordt, dook woensdag weer op in een gerechtelijke procedure. Een hof van beroep onderzocht een nieuwe vraag om de onschendbaarheid van de voormalige dictator op te heffen. De bedoeling is dat Pinochet zich verantwoordt voor zijn rol in de moord van 1974 op generaal Carlos Prats, Pinochets voorganger aan het hoofd van het Chileense leger. Die moord werd georganiseerd door de DINA. De uitspraak werd verdaagd tot volgende week. Het is ook nog wachten op de uitspraak van rechter Juan Guzmán of Pinochet kan verhoord worden in nog een andere mensenrechtenzaak. Zijn verdedigers voeren aan dat Pinochet omwille van medische redenen geen rechtszaak meer aankan. (PD/ADR)