Ideeën genoeg, maar geen centen voor ontwikkelingsdoelen

De Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva pleitte eind januari voor de invoering van een internationale belasting. Het gaat om een nieuwe variant op de Tobintaks, deze keer op de wapenhandel en op financiële transacties. De Franse president Jacques Chirac sloot zich aan bij dat idee en doopte dat het ‘Lulafonds’. Gordon Brown, de Britse Minister van Financiën, stelde een eigen plannetje voor: laten we de financiering van de ontwikkelingshulp verdubbelen tot 100 miljard euro via zwevende obligaties op de internationale financiële markten. Volgens de Wereldbank is er zoveel geld nodig om de millenniumdoelen te halen. Dat zijn acht minima die in 2000 door alle lidstaten van de VN werden onderschreven. De veralgemening van het basisonderwijs en de halvering van het aantal mensen dat zonder drinkbaar water zit, zijn misschien de belangrijkste.

“Het lijkt weinig waarschijnlijk dat deze nieuwe denkpistes meteen kans op slagen hebben,” zegt Saradha Iyer van het Third World Netwerk. De Verenigde Staten, Duitsland en Japan hebben alledrie hun bedenkingen bij Browns voorstel, waardoor het waarschijnlijk afgevoerd zal worden.” Tegen september moeten de G8 beslissen of het ‘Lulafonds’ – of hoe het ook zal heten - haalbaar is. “De kans is groot dat de regeringsleiders rond de pot blijven draaien tot 2005,” zegt Iyer. Dat is het jaar waarin Groot-Brittannië voorzitter van de G8 wordt en Kofi Annan, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, zijn rapport over de millenniumdoelen presenteert.

Het is ook al twee jaar stil rond het Wereldsolidariteitsfonds, een voorstel waarvoor Tunesië in 2002 de Algemene Vergadering van de VN warm wist te maken. Volgende maand houdt het project haar eerste commissiebijeenkomst, maar er is nog geen geld in het laatje. De Tobintaks - een plan van Nobelprijswinnaar James Tobinvoor een belasting op de wereldwijde handel in valuta – is al helemaal dood en begraven. Onder meer de Verenigde Staten en Groot-Brittannië wijzen het voorstel af.

Zelfs voor de vijftig armste ontwikkelingslanden zit er niet meteen een gevoelige verhoging in van de hulp. De voorbije week bespraken de Verenigde Naties, donoren en directeurs van internationale instellingen de vooruitgang in de mobilisatie van geld voor de 50 minst ontwikkelde landen (MOL) ter wereld. De conclusie was bedroevend slecht. Het in Brussel goedgekeurde MOL-actieplan voor de minst ontwikkelde landen is drie jaar oud, maar de lelijke eendjes van het wereldtoneel hebben nog steeds hun verstikkende schuldenlast niet kunnen afbouwen.

In een artikel in de The Guardian afgelopen week waarschuwen Gordon Brown en de president van de Wereldbank, James Wolfensohn, ervoor dat de millenniumdoelen niet gerealiseerd kunnen worden door een tekort aan steun. Alle doelstellingen die met veel bombarie gelanceerd worden, zullen de mist ingaan als de situatie niet snel verandert. De armen van de wereld blijven op ons wachten, aldus de pleitbezorgers. Ze voorspellen dat 70 landen, vooral in de Afrikaanse landen onder de Sahara, de scholingsnorm niet zullen bereiken tegen 2015. Wanneer we ons bewust zijn van de omvang van de uitdagingen en van de gemaakte beloftes, dan kunnen we gewoonweg niet achterover leunen en wachten tot andere mensen op een later moment de draad oppakken. Nu is het moment van handelen, besluiten Brown en Wolfensohn.