IJsland ontsnapt niet aan vrouwenhandel

De politie had ontdekt dat het meisje met valse papieren naar IJsland was gekomen en in Litouwen ook al in de prostitutie gedwongen was. “Het meisje had nog nooit gevlogen”, zegt Hildur Jonsdottir van de Nationale Coördinatie-eenheid tegen Mensenhandel (NCUAHT). “Ze hadden haar een ticket gegeven en haar verteld dat ze naar IJsland ging, maar ze wist niet waar IJsland lag en dacht dat ze naar huis zou kunnen terugliften met een vrachtwagenchauffeur.”
De vijf Litouwse mannen kregen op 8 maart vijf jaar cel, de eerste veroordeling in IJsland voor mensenhandel.
“De bevolking in IJsland heeft tien jaar nodig gehad om te beseffen dat mensenhandel ook in hun land bestaat”, zegt Gudrun Jonsdottir van Stigamot, een vrouwencentrum voor slachtoffers van seksueel misbruik en geweld. “We krijgen hier dertig, veertig mensen per jaar in verband met porno en aan prostitutie gerelateerde diensten.” Maar daar zitten zeer weinig buitenlandse vrouwen tussen. “Hun bazen willen niet dat ze naar hier komen.”

Tientallen gevallen

Frida Ros Valdimarsdottir, een expert inzake mensenhandel en sekswerk die de laatste drie jaar tientallen gevallen van mensenhandel ontdekte, zegt dat de zaken zelden bij de politie terechtkomen. “Mensen zien zichzelf niet altijd als slachtoffers van mensenhandel. Het gebeurt slechts af en toe. Het is dus eerder mijn interpretatie dan die van de mensen die ik geïnterviewd heb.”

Valdimarsdottir zegt dat het aantal gevallen in IJsland lager ligt dan in andere landen maar dat betekent niet noodzakelijk dat het om een klein probleem gaat. Pas door de zaak van het Litouwse meisje is de overheid in gang geschoten, zegt ze.
Het gerecht onderzoekt nu ook een andere zaak. Daarin wordt een jonge vrouw uit Equatoriaal-Guinea ervan beschuldigd vrouwen het land binnen te smokkelen.

Stripteaseclubs

Als gevolg van de commotie heeft het IJslandse parlement, met een meerderheid van sociaaldemocraten en groenen, in maart een wet goedgekeurd die stripteaseclubs verbiedt. Een eerdere poging van de groenen om zo’n verbod in te voeren was mislukt.
Sinds vorig jaar is het in IJsland ook mogelijk de kopers van seksdiensten te vervolgen. Sommige klanten van de vrouw uit Equatoriaal-Guinea zijn geïdentificeerd en zullen nu ook voor de rechter gebracht worden.
De NCUAHT voert nu een reeks van 25 nieuwe maatregelen uit. Die hebben onder meer met slachtofferhulp te maken en met het opzetten van een registratiesysteem. “De implementatie verloopt ongelooflijk snel”, zegt Hildur Jonsdottir. “Doelgroepen zoals politie en advocaten zullen de nodige informatie krijgen, maar het is ook belangrijk dat bijvoorbeeld vliegtuigpersoneel volledig op de hoogte wordt gebracht.”