Illegale orgaanhandel neemt toe

Het rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt dat 10.000 illegale orgaantransplantaties per jaar plaatsvinden. Dit betekent dat ongeveer elk uur een orgaan op de zwarte markt wordt verkocht.

Patiënten gaan voor de operaties vaak naar China, India of Pakistan en betalen tot 200.000 dollar voor een nier. De organen worden in vele gevallen verkregen van kwetsbare en arme mensen voor een prijs die veel lager ligt dan wat de ontvanger er voor betaalt. In Iran is het verhandelen van organen legaal en wordt reclame gemaakt via affiches die de bloedgroep en telefoonnummer van de kandidaat vermelden.

Smokkelaars kunnen steeds meer geld verdienen door de wereldwijde groeiende nood aan vervangende nieren. De mensen die een orgaan afstaan, doen dit vaak uit geldnood en krijgen onvoldoende medische verzorging achteraf.

‘De mensen die erbij winnen zijn de dokters, de smokkelaars en de rijke patiënten die zich kunnen veroorloven om een nier te kopen’, zei Jim Feehally, professor in geneeskunde, aan The Guardian.

Nijpend tekort

Het rapport van het WHO toont dat het totaal van legale en illegale transplantaties slechts aan tien procent van de globale nood beantwoord. ‘In de jaren 2006 en 2007 daalde de illegale handel wereldwijd’, zegt Luc Noel, dokter en medewerker bij het WHO, aan The Guardian. ‘De zwarte handel breidt opnieuw uit. Dit komt door de groeiende nood aan transplantaties en het geld dat verdiend kan worden.’

Noel schat dat ongeveer een op de tien van de transplantaties op de zwarte markt plaatsvindt. Gegevens worden bijgehouden door netwerken van dokters in verschillende landen, gekend als ‘custodian groups’. De groepen ondersteunen het Verdrag van Istanbul, dat in 2008 werd opgemaakt tegen de globale wereldhandel in organen en getekend werd door bijna honderd landen.

Aandoeningen zoals diabetes, hoge bloeddruk en hartproblemen doen de vraag naar organen ver boven het aanbod uitstijgen. Verder wijst Noel op het gebrek aan een wettelijke regeling in sommige landen. Dit zorgt ervoor dat het te eenvoudig wordt om geld aan te bieden in ruil voor een orgaan. In landen waar wel een wettelijk kader is die deze handel verbiedt, wordt deze vaak niet doeltreffend toegepast.