Indiase arbeiders dwingen Honda op de knieën

New Delhi was maandenlang in de ban van de stakingen in Gurgaon, een betere wijk die tot de deelstaat Haryana behoort maar vlakbij de hoofdstad ligt. Arbeiders konden niet verkroppen dat 57 collega’s ontslagen waren bij een onderaannemer van Honda die dagelijks 2000 motorfietsen en scooters produceert. Op 25 juli kwam het tot een extreem gewelddadig treffen met de politie. Meer dan 200 actievoerders moesten na afloop in het ziekenhuis worden opgenomen, velen met gebroken ledematen of schedelbarsten. De Indiase nieuwszenders besteedden veel aandacht aan de zaak.

De top van Honda zegt nu dat ze heeft beslist de huidige situatie op te lossen met bepaalde eenmalige maatregelen die de situatie helpen normaliseren en goodwill en harmonie scheppen, niet alleen voor het bedrijf, maar voor de hele regio.

Een opmerking van de Japanse ambassadeur in India had wat in eerste instantie een klein managementprobleem was, doen uitgroeien tot een hoogoplopende rel. Yasukuni Enoki verklaarde dat de protesten van de arbeiders een negatieve uitwerking zouden hebben op de stroom van directe buitenlandse investeringen naar India. Later zei de baas van de joint-venture Toyota-Kirloskar Auto Parts dat Indiërs zouden moeten begrijpen dat de investeerder vele keuzes heeft en dat China nog steeds een aantrekkelijke bestemming blijft.

Dat schoot in het verkeerde keelgat bij de Indiase communisten en de aanhangers van de rechtse nationalistische BJP-partij, die de oppositie aanvoert. De Congress-deelstaatregering van Haryana hield zich stil, goed wetend dat meer dan de helft van de 150 Japanse ondernemingen in India zich in Gurgaon bevindt. Maar columnisten uit het volledige politieke spectrum verdrongen zich om Enoki zijn vet te geven. Donkere dreigementen uiten dat investeringen op het spel staan, is nonsens. Die investeringen zijn geen liefdadigheid, schreef de columnist T.V.R. Shenoy. Volgens hem is India zelf een immense en groeiende markt voor goederen en diensten die buitenlandse bedrijven niet kunnen negeren.

Enoki toonde zich verbaasd dat politici zich in het debat mengden. Met die opmerking maakte hij zich nog minder populair.

Tot in 1991 beperkte India de bewegingsvrijheid van buitenlandse investeerders sterk, maar intussen kent het land een ware boom aan directe buitenlandse investeringen. Het haalde vorig jaar de derde plaats in de rangschikking van meest aantrekkelijke landen in de FDI Confidence Index van het gespecialiseerde ratingbedrijf A.T. Kearney. Dit jaar vloeide al bijna 7 miljard dollar naar India, waarvan een derde via Japanse bedrijven. De grootste investeerder is Mitsubishi. De voorzitter van dat bedrijf, Naohiko Munakata, toonde zich in het hele conflict pragmatisch en zei dat het incident een goede les was voor het Japanse management en dat Japan er goed aan doet de culturele verschillen met India te begrijpen.

Veel Indiërs geloven dat het incident met Honda een voorsmaakje geeft van toekomstige geschillen die Gurgaon en andere industriecentra met buitenlandse investeerders te wachten staan. Gurudas Dasgupta, de parlementariër en vakbondsleider van de communistische CPI die de staking leidde, ijvert nu nog om de opgepakte stakers uit de gevangenis te krijgen en kondigt een algemene nationale staking aan op 29 september. Op die dag wil hij met zijn medestanders de uitbuiting aanklagen van arbeiders door multinationale ondernemingen in de naam van liberalisering en globalisering. (ADR/PD)