Indonesische armen drinken zongezuiverd water

De meesten inwoners van Bintaro leven van het vuil dat ze vinden op de stortplaats van Jalan Bintaro Permai in Pesanggrahan. De zuiveringsmethode is een uitkomst. “We hebben nu geen geld meer nodig om schoon water te kunnen drinken”, vertel Dewi, moeder van drie kinderen.
Net als haar buren was Dewi gewoon om water te koken, maar daarvoor had ze elke maand 15 liter kerosine nodig ter waarde van 45.000 roepia  (3,60 euro). En dat is veel, aangezien haar man met vuilnisrapen nog geen kwart van dat bedrag per dag verdient. Bovendien is kerosine schaars geworden sinds de regering het gebruik van LPG stimuleert.
Twee maanden geleden is Dewi overgestapt op de goedkope zonlichtmethode. Het enige dat ze hoeft te doen is een doorzichtige plastic fles schoonmaken, goed met water vullen – zodat er geen luchtbellen meer inzitten die de UV-straling tegenhouden - en zes uur lang in de zon laten liggen. Doordat ze nu maandelijks nog maar zes liter kerosine nodig heeft om eten te koken, kan ze nu de school van haar 12-jarige dochter betalen.
Als gevolg van de zogenaamde “solaire waterdesinfectie”-methode zijn mensen ook minder geld kwijt aan medicijnen. Diarree is zeldzaam geworden, zeggen de bewoners van de wijk, en één van de mannen beweert zelfs dat het water hem van diabetes heeft genezen. Het enige probleem is dat er te weinig flessen zijn, omdat mensen ze verkopen om van te leven. Dewi heeft maar drie flessen op het dak van haar hutje liggen, terwijl haar familie per dag vier flessen water nodig heeft. “Als we echt dorst hebben, drinken we gewoon direct van het grondwater.”
“Het smaakt naar bronwater uit de fles”, zegt het 40-jarige dorpshoofd Mulyani. In het begin was hij nogal sceptisch en hij durfde niet van het water te drinken. Nu is hij om.
De 52 arme families van Bintaro Permai hebben de methode geleerd van de Emmanuel Stichting, een lokale ngo. Door de straling worden bacteriën gedood die veel voorkomende ziekten veroorzaken, zoals diarree, tyfus, cholera en dysenterie, en dat is een grote winst, aangezien jaarlijks 100.000 Indonesische peuters aan diarree overlijden.
Uit cijfers van het Ministerie van Volksgezondheid blijkt dat maar liefst 100 miljoen Indonesiërs hebben geen toegang tot schoon drinkwater. Waterbedrijven bedienen slechts 40 procent van de huishoudens in de stad en 10 procent op het platteland; de rest moet het doen met waterbronnen of waterverkopers. Kosten: 25.000 roepia (2 euro) per kubieke meter. Vier vijfde van de bevolking drinkt besmet water, doordat er geen latrines zijn en de ontlasting in het water terecht komt, en doordat veel leidingen, die vaak 80 jaar oud zijn en uit de Nederlandse koloniale tijd komen, zijn verroest.
Een voordeel van de solaire methode is dat het niet voor vervuiling zorgt, in tegenstelling tot de veel populairdere kookmethode. En je loopt niet het risico dat bacteriën blijven leven doordat je te kort kookt. Een nadeel is echter dat de UV-straling niet alle bacteriën doodt en dat het niet bekend is wat het met het poliovirus doet. Daarom wordt het niet aangeraden voor baby’s en voor hiv/aids-patiënten.
Zuivering door zonlicht wordt nog weinig gebruikt buiten Jakarta. Ten eerste komt dat door de populariteit van thee, vooral onder Javanen. Ten tweede door de lange wachttijd: zes uur in de zon, maar liefst twee dagen bij bewolking. En dat komt vaak voor, want de regentijd duurt van november tot maart, of zelfs tot juli.
Er is nog een derde reden aan te geven: de methode is typisch iets voor de armen. En daar wil je, als je een alternatief hebt, niet mee geassocieerd worden.