Industrielanden mikken op verregaande tariefverlaging voor handel in nijverheidsproducten

De drie handelsgrootmachten lijken voorstander van aparte tariefverlagingen
voor verschillende productgroepen in het voorstel worden textielproducten
en kledij als voorbeeld genoemd, naast goederen die te maken hebben met
milieubescherming. Belangrijk is een passage die ingaat op de eis die op de
vorige WHO-top in 2001 in Doha werd geformuleerd: de onderhandelingen
moeten rekening houden met de belangen van ontwikkelingslanden en de armste
landen, die recht hebben op een “speciale en gedifferentieerde
behandeling”. De VS, de EU en Canada stellen daarom voor
ontwikkelingslanden die hun markten openen daarvoor ‘credits’ toe te
kennen, die hun zouden toelaten hun tarieven verhoudingsgewijs minder te
verlagen dan de industrielanden als hun economische situatie dat
noodzakelijk maakt.

Het voorstel van de VS, de EU en Canada bevat nog geen concrete cijfers,
maar werd toch al op kritiek en ironische bemerkingen onthaald bij de
ontwikkelingslanden. De Mexicaanse vertegenwoordiger bij de WHO, Eduardo
Pérez Motta, noemt de ideeën “erg agressief”. Volgens hem stellen de rijke
landen een methode voor om de invoertarieven te verlagen die vooral de
ontwikkelingslanden treft, omdat die de hoogste tarieven hanteren voor
nijverheidsproducten. De Pakistaanse delegatie denkt dat het voorstel er
voor Pakistan op neer zal komen dat het ongeveer 40 procent van zijn
huidige invoertarieven moet wegsnijden, terwijl een gemiddeld industrieland
maar drie procent moet zakken.

Pérez Motta heeft ook geen goed woord over voor het credit-systeem dat arme
landen zou toelaten hun tarieven minder sterk af te bouwen. Op die manier
wordt de “speciale en gedifferentieerde behandeling” waarop de
ontwikkelingslanden recht hebben, omgevormd tot “een beloning” voor landen
die netjes liberaliseren. Volgens de Mexicaanse onderhandelaar zijn alle
ontwikkelingslanden niet over een kam te scheren en moeten er dus
verschillende opties open blijven. Landen die dat nodig achten, moeten
kunnen vasthouden aan hogere invoertarieven om bepaalde sectoren te beschermen.

Maar de voornaamste kritiek is dat het Amerikaans-Europees-Canadese
voorstel ontworpen lijkt om de eisen van de ontwikkelingslanden te pareren
om zwaar het mes te zetten in de subsidies en marktbescherming waarvan de
boeren uit de rijke landen kunnen genieten. Volgens Brazilië is het
“ondenkbaar” dat het voorstel van de drie handelsgrootmachten in Cancún
besproken wordt als er nog geen vooruitgang geboekt is in de
landbouwonderhandelingen. De Mexicaanse WHO-vertegenwoordiger Pérez Motta
liet zich een sarcastische opmerking ontvallen: “als de EU zoveel ambitie
aan de dag legt op het vlak van de handel in niet-landbouwproducten, wijst
dat er misschien op dat ze ook erg ver wil gaan op landbouwvlak.”

De liberalisering van de handel in nijverheidsgoederen heeft de voorbije 50
jaar altijd centraal gestaan binnen het internationaal handelssysteem.
Gesprekken over de vrijmaking van de handel in landbouwproducten, afspraken
waar de ontwikkelingslanden veel meer bij te winnen zouden hebben, werden
pas in 2000 opgestart en hebben nog niets opgeleverd.

Volgens een studie van de Wereldbank en het Internationaal Muntfonds liggen
de gemiddelde invoertarieven voor landbouwproducten in de rijke landen
ongeveer vier keer hoger dan de tarieven voor industriegoederen, in de
ontwikkelingslanden slechts twee à drie keer.