Internet moet producenten nepgeneesmiddelen in het nauw drijven

Nepgeneesmiddelen zijn een pest in Zuidoost-Azië. Neem bijvoorbeeld het veelgebruikte medicijn tegen malaria, artesunaat. In 2001 stelde de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) vast dat een derde van alle verpakkingen van het sterke middel die in Birma, Cambodja, Laos, Thailand en Vietnam over de toonbank gingen, namaak waren. In 2004 was de situatie nog erger geworden: 99 van de 188 stalen die de WGO onderzocht, bleken nep. Sommige namaakproducten hebben geen effect, andere bevatten een verkeerde dosis van het werkzame bestanddeel. Dat laatste kan ertoe leiden dat malariaparasieten resistent worden tegen malariamiddelen.

Het nieuwe Rapid Alert Systeem stuurt gedetailleerde informatie over dergelijke nepgeneesmiddelen meteen door tot in alle uithoeken van Zuidoost-Azië waar internetverbindingen aanwezig zijn. Meldingen over nieuwe nepproducten kunnen via internetformulieren worden ingegeven, maar ook via de oude vertrouwde fax worden binnengestuurd.

Problematisch is dat de landen die het waarschuwingssysteem het hardste nodig hebben, nog maar nauwelijks online zijn. Birma telt maar 5 internetgebruikers per 10.000 inwoners, Cambodja 22 en Laos 27. Internetgebruikers in Birma en Laos worden dan ook nog eens gehinderd door de beperkingen die de regimes in die landen opleggen aan het gebruik van communicatiemedia.

Maar alle beetjes helpen in de strijd tegen gevaarlijke ziekten als malaria. Birma meldde in 2003 716.000 gevallen van malaria. 2.476 onder hen stierven. Rondtrekkende dagloners die werk vinden in mijnen, op plantages, bij houthakbedrijven en in de bouwsector lopen het grootste risico. Precies die mensen gaan langs bij de talrijke winkels die zonder vergunning geneesmiddelen aanbieden. Van kwaliteitscontrole is er op die verkooppunten geen sprake, zegt Cynthia Maung, een arts van een gezondheidspost aan de grens met Thailand. Op het platteland zijn er overigens veel te weinig apotheken of andere verdeelcentra om alle mensen met malaria te helpen.

In Cambodja is de situatie minder dramatisch, maar toch nog zorgwekkend. In 2003 doken daar 71.258 malariagevallen op; 492 patiënten stierven. In de openbare ziekenhuizen kunnen malarialijders in elk geval aan goede geneesmiddelen komen, zegt Bart Janssens, medisch coördinator van Artsen zonder Grenzen in het land. Maar de nepgeneesmiddelen zijn een probleem in de privé-sector. Er moeten genoeg betrouwbare geneesmiddelen voorradig zijn om de namaak weg te krijgen, zegt Janssens. (PD/ADR)