Inuit zien het ijs onder hun voeten wegsmelten

De regio is te koud voor bomen. Alleen gras en kleine struiken overleven de korte zomer van drie maanden, als de temperatuur gemiddeld 6 tot 8 graden Celsius is. Tijdens het winterseizoen van negen maanden, zijn land en zee bedekt met ijs een sneeuw. In de winter, als de zon niet boven de horizon uitkomt, is het 24 uur per dag donker. De gemiddelde temperatuur is dan -30 graden, op de koudste dagen kan het -60 graden worden.

Ondanks de barre omstandigheden overleven de Inuit al duizenden jaren door de jacht op zeehonden, walrussen, walvissen en kariboes. Ooit woonden ze in iglos’ en huizen van walvisbotten en klompen gras en aarde. Tegenwoordig bewonen ze houten huizen, gemaakt van geïmporteerde materialen.

Maar het land van sneeuw en ijs dat ze zo lang bewoonden, smelt onder hun voeten weg nu de temperatuur er twee tot drie maal sneller stijgt dan elders in de wereld. “We leven van jagen en vissen, maar dat wordt steeds moeilijker, zegt Mary Simon, leider van de Canadese Inuit en voormalig Canadees ambassadeur in Denemarken. Simon werd geboren in het dorp Kangiqsualujjuaq, in het uiterste noorden van de provincie Quebec.

Hoe beïnvloedt de klimaatverandering het leven van de Inuit?

Mary Simon: “De snelle klimaatverandering in het Noordpoolgebied tast de permafrost, het permanent bevroren aardoppervlak, aan. Onze dorpen zijn gebouwd op de permafrost. De klimaatverandering versnelt de erosie van de kust, veroorzaakt overstromingen en zorgt voor de komst van insecten die we in die gebied nooit eerder gezien hebben.

De wetenschappelijke voorspellingen voor deze regio voor de nabije toekomst zijn alarmerend. Alarmerend is misschien nog te zacht uitgedrukt. “Afschrikwekkend” is een beter woord, als het gaat om de jager die de weg kwijtraakt op kruiend ijs en de huiseigenaar die zijn huis in tweeën zien breken omdat de fundering wegzakt.”

Wat zou u willen zeggen tegen de wereldleiders die in december 2009 een nieuw klimaatplan willen goedkeuren, de opvolger van het Kyoto Protocol?

“Ze trekken zich te weinig aan van wat er in het Noordpoolgebied gebeurt. De klimaatverandering is in de eerste plaats een menselijke kwestie. Wij Inuit hebben elke dag te maken met de gevolgen van de klimaatverandering. Het wordt steeds moeilijker om te overleven. We moeten meer eten uit het zuiden van Canada importeren en dat is erg duur. Dus kopen mensen het goedkoopste voedsel, doorgaans junk food. Versproducten en vlees zijn er nauwelijks in onze winkels. Dat is slecht voor de gezondheid.

Voor de Inuit moet een gesprek over klimaatverandering gevoerd worden vanuit een breed, holistisch uitgangspunt waarin een verband wordt gelegd tussen het milieu, onze politiek en het sociale, economische en culturele welzijn.”

Hoe zou het wereldwijde klimaatprobleem aangepakt moeten worden?

“Oppervlakkige oplossingen zijn geen oplossingen. We moeten onze manier van leven opnieuw doordenken en minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen. Er moet een pakket aan beleidsmaatregelen dat zich over verschillende terreinen uitstrekt, inclusief energiebeleid, industrieel beleid en transport en stedelijk beleid, zodat er minder broeikasgassen worden uitgestoten. Op dit gebied moet daadwerkelijk actie ondernomen worden en er is leiderschap nodig.”

Realiseren de mensen in het zuiden van Canada, waar 99 procent van de bevolking woont, zich wat er in het noorden gebeurt?

“Ze horen vooral over onze sociale problemen, alcoholisme en zelfdoding onder jongeren. Ze weten vaak niet dat veel mensen hard werken aan een beter leven. Maar er zijn zoveel obstakels. Onze cultuur wordt bijvoorbeeld niet onderwezen op scholen. Kinderen mogen daar bijvoorbeeld nog steeds hun eigen taal niet spreken. En klimaatverandering was niet eens een onderwerp tijdens de federale verkiezingen in oktober. Dat is tamelijk schokkend.”

Wat vindt u van de hernieuwde belangstelling van de Canadese regering en de beloofde investeringen in het Noordpoolgebied?

“De regering-Harper heeft het alleen over soevereiniteit - territoriale claims - en winning van delfstoffen. Niet over de leefomstandigheden in onze gemeenschappen. Er heerst woningnood in het noorden. Zelfs zodanig dat kinderen op school slecht presteren omdat ze in ‘ploegen’ moeten slapen. De slechte huisvestingsomstandigheden hebben geleid tot uitbraken van tuberculose.

De overheid zorgt voor sociale huisvesting, maar er is een tekort en de huizen zijn in slechte staat. Canada zou moeten investeren gezonde leefomstandigheden voor de bevolking in het noorden.”