Iran verdubbelt aantal doodstraffen

Mensenrechtenactivisten hebben niet de indruk dat de trend dit jaar is omgebogen. In mei werden volgens krantenberichten al zeker achttien mensen opgehangen in Iran. Daarmee is Iran zelfs onder de landen die de doodstraf nog uitvoeren, een buitenbeentje. Wereldwijd daalde het aantal executies vorig jaar met ruim een kwart.
“De afschaffing van de doodstraf is een verre droom in Iran”, zegt een mensenrechtenactivist die anoniem wil blijven. “Veel mensen geloven dat de doodstraf een essentieel element is om misdaden tegen te gaan.”
Iran laat zijn ter dood veroordeelden doorgaans ophangen. Bij kinderschenders, verkrachters, terroristen en drugshandelaars gebeurt dat in het openbaar. Daders van seksuele delicten worden soms ook gestenigd.
Dit jaar zijn er tot hiertoe vooral drugssmokkelaars terechtgesteld. Wie betrapt wordt met meer dan 30 gram heroïne of vijf kilogram opium in zijn bezit, kan in Iran ter dood worden veroordeeld.
Terroristen zijn een andere groep die in de kijker lopen. Op 18 februari werd Nasrollah Shanbezehi veroordeeld als terrorist. Zijn proces werd op een drafje afgehandeld en Shanbezehi kon geen beroep doen op een advocaat. Op 19 februari werd hij opgehangen. Shanbezehi werd gearresteerd na een bomaanslag waarbij 12 Revolutionaire Wachten om het leven kwamen. Hij werd beschouwd als een separatist die voor een vrij Baluchistan opkwam.
Ook minderjarigen worden in Iran geëxecuteerd, wat ingaat tegen het internationaal recht. Vorig jaar werden zeker vier mannen ter dood gebracht voor misdaden die ze hadden begaan toen ze nog geen achttien waren. Volgens de advocaat Nasrin Sotoudeh zit er in Iran ook een vrouw in de dodencel voor een moord die ze beging toen ze dertien was. Sotoudeh zegt dat ze nog weet heeft van 36 andere gevallen van tieners die de afgelopen drie jaar ter dood werden veroordeeld. En in kleinere steden zouden er nog veel meer gevallen zijn. “Ik geloof dat de situatie de laatste twee of drie jaar nog verslechtert.”
Actiegroepen nemen het op voor sommige categorieën van ter dood veroordeelden. Vrouwengroepen begonnen vorig jaar een campagne tegen steniging, een straf voor overspel die veel meer tegen vrouwen dan tegen mannen wordt uitgesproken. Vrijwillige advocaten adopteerden de zaak van verscheidene vrouwen en één man en redden hen van een zekere dood.
De Iraans wetgeving is gebaseerd op de islamitische rechtsregels. Alle wetten die in het Iraanse parlement worden goedgekeurd, moeten ook nog eens de zegen krijgen van een raad van islamitische geestelijken, die nagaat of de wetten in overeenstemming zijn met het islamitische recht.
Mensenrechtenactivist Emadeddin Baghi voert campagne om parlementsleden en religieuze leiders ervan te overtuigen de doodstraf af te schaffen of ten minste tot een absoluut minimum te beperken. Volgens Baghi is de afschaffing van de doodstraf niet tegen de islam. Baghi geeft in Iran een organisatie gesticht die de doodstraf wil bestrijden. “We hebben nog geen vergunning aangevraagd voor onze vereniging omdat we die toch niet zouden krijgen.”