Israëlische kolonisten drijven prijs ontruiming op

Dinsdag (21 juli) raakte Walid Assaf, een lid van de Palestijnse Wetgevende Raad, gewond toen Israëlische kolonisten in de buurt van Qalqilia een steen door zijn voorruit wierpen. Assaf ging zijn beklag doen bij Israëlische soldaten in een nabijgelegen legerbasis, maar kreeg te horen dat hij schriftelijk klacht moest neerleggen.

Maandag werden meer dan 1500 olijfbomen van Palestijnse eigenaars in brand gestoken in de buurt van de nederzetting Yitzhar, ten zuiden van de Palestijnse stad Nablus. Verscheidene Palestijnen raakten gewond en hun auto’s werden beschadigd toen ze op weg naar Nabloes door kolonisten met stenen werden bekogeld. De Israëlische actievoerders hadden de wegen naar de stad geblokkeerd. Het Israëlisch leger arresteerde vijf kolonisten, en daarbij vielen nog eens twee gewonden.

Het geweld volgde op de ontruiming van verscheidene ‘buitenposten’, kleine en meestal primitieve nederzettingen die zonder de toestemming van de Israëlische regering zijn gebouwd. De VS zetten Israël sinds begin dit jaar steeds zwaarder onder druk om de uitbreiding van de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever stop te zetten en in juni gaf de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zijn troepen het bevel te beginnen met de systematische ontruiming van illegale nederzettingen.

Vrees voor escalatie

De kolonisten begonnen al in de zomer van vorig jaar met gewelddadige protesten tegen acties om de buitenposten te ontmantelen. Ze vielen Palestijnen aan, gooiden stenen naar hun auto’s, zetten huizen en akkers in brand en vielen ook Israëlische soldaten en agenten aan. Nu dreigt dat geweld te escaleren.

“Het doel is de regering een prijs te laten betalen voor elke ontruiming, zodat de autoriteiten twee keer gaan nadenken om tot verdere ontruimingen over te gaan”, klinkt het in een verklaring van de Israëlische mensenrechtengroep Yesh Din. Sarit Michaeli van B’Tselem, een andere mensenrechtengroep, vreest dat het geweld de komende weken nog zal toenemen. Veel jonge kolonisten hebben dan vakantie en kunnen relletjes schoppen om de verveling te verdrijven.

De mensenrechtenorganisaties proberen potentiële slachtoffers weerbaarder te maken. “We bezorgen de Palestijnen die op de gevaarlijkste plaatsen wonen video-apparatuur. Dat kan de kolonisten tot meer terughoudendheid aanzetten, terwijl eventuele videobeelden de politie ook kunnen helpen daders te arresteren”, zegt Michaeli.

Krachtmeting

Volgens Israëlische kranten bereidt het leger zich voor op grootschalige onlusten die van de kolonisten zouden kunnen uitgaan. Die zouden ook andere delen van de Westelijke Jordaanoever in vuur en vlam kunnen zetten, met name de stad Hebron. In de Kiryat Arba-nederzetting in Hebron leven 600 bijzonder hardnekkige kolonisten, omringd door meer dan 100.000 Palestijnen. Baruch Goldstein, een inwoner van de nederzetting, schoot in 1994 29 Palestijnen dood die aan het bidden waren in een moskee in de stad. Hij werd doodgeslagen door andere moskeegangers en wordt nu door veel andere kolonisten in Kiryat Arba als een martelaar vereerd.

Veel Israëlische waarnemers houden hun hart vast. “We staan voor grote chaos en een echte krachtmeting”, zegt Moshe Ma’oz, een professor politieke wetenschappen aan de Hebreeuwse universiteit in Jeruzalem. “De Amerikaanse president Barack Obama lijkt het te menen als het over de nederzettingen gaat”, zegt Ma’oz. “Netanyahu moet iets ondernemen, maar de kolonisten gaan het veld niet ruimen zonder zich te verzetten”.

De Israëlische krant Haaretz meldde dinsdag dat de regering de overblijvende 23 buitenposten die zij als illegaal beschouwt in één klap wil laten ontruimen. Obama wil dat Israël ook stopt met de bouw en uitbreiding van de grotere nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Volgens het internationaal recht zijn die allemaal illegaal. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft gezegd geen nieuwe nederzettingen meer te zullen bouwen, maar de bestaande te willen uitbreiden.

De meer dan honderd nederzettingen die met instemming van de Israëlische overheid zijn gebouwd, bieden onderdak aan een half miljoen kolonisten.

De Palestijnen zeggen dat ze de vredesonderhandelingen met Israël niet zullen hervatten vooraleer alle bouwactiviteiten in de nederzettingen helemaal zijn stilgelegd.