Japan zoekt toenadering tot India

Koizumi’s bezoek aan India, dat dit weekeinde werd afgesloten, volgde vlak na een bezoek van de Chinese premier Wen Jiabao aan India. Wen Jiabao gebruikte de gelegenheid om te benadrukken dat China tegen de Japanse kandidatuur voor een permanent lidmaatschap van de VN-Veiligheidsraad is. Tegelijkertijd zei hij dat Peking de kandidatuur van India steunt.

Samen met Brazilië en Duitsland zijn India en Japan lid van de ‘G-4’, de groep landen die een permanente zetel met vetorecht in de Veiligheidsraad ambiëren. Japan en India spraken vrijdag af om elkaar te steunen in hun pogingen die plaats in de Veiligheidsraad te verwerven.

India is overduidelijk bezig uit te groeien tot een wereldmacht. Het land kent een robuuste economische groei en is een belangrijk land als het gaat om vrede, stabiliteit en welvaart in Azië en daarbuiten, zei Koizumi in een interview met het dagblad The Hindu.

Deskundigen op het gebied van internationale betrekkingen wijzen erop dat het voor Koizumi niet moeilijk is om in India voet aan de grond te krijgen, omdat Japan in dat land niet de ballast van het verleden meedraagt. In China en Zuid-Korea, waar de wreedheden van de Japanners tijdens de Tweede Wereldoorlog nog steeds bittere herinneringen oproepen, ligt dat moeilijker.

Er bestaat in India veel goodwill ten opzichte van Japan, maar dat begint pas sinds kort door te dringen bij beleidsmakers in Tokio, zegt professor Matin Zuberi, politiek commentator en auteur van diverse boeken over ontwapening. Koizumi en zijn team zullen hun bezoek aan India als een enorme opluchting hebben ervaren. Zeker na alle commotie die in China is ontstaan over Japanse schoolboeken, waarin de wreedheden van de Japanners tijdens de bezetting van China, tussen 1931 en 1945, zijn verdoezeld. Uit woede over de nieuwe schoolboeken omsingelden Chinese demonstranten vorige maand de Japanse ambassade, vernielden ze Japanse auto’s en werden Japanse winkels met stenen bekogeld.

Dat India minder moeite heeft met het Japanse verleden, komt omdat de meeste Indiërs geloven dat imperialisme van Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft meegeholpen aan het vertrek van de Britse koloniale bezetter uit India. Naast Mahatma Ghandi, de ‘apostel van de geweldloosheid’, geniet ook Subhash Chandra Bose, oprichter van het Indiase Nationale Leger veel aanzien op het subcontinent. Met hulp van Japan en Duitsland slaagde zijn bevrijdingsleger erin de Britse overheersing te ondermijnen. Na meer dan een halve eeuw lijkt Japan zijn oude bondgenoot nu opnieuw in de armen te sluiten.

De handel tussen beide landen bleef gedurende de afgelopen jaren steken op vier miljard dollar. India’s handel met China bedraagt momenteel 14 miljard dollar per jaar, ondanks het feit dat beide landen een serieus conflict hebben over het grensverloop in de Himalaya. Een van de redenen voor de beperkte economische betrekkingen tussen India en Japan is de Japanse weerstand tegen de kernproeven die India in 1988 deed. India’s aspiraties als kernmacht riepen in Tokio veel wantrouwen op. Japan was samen met de Verenigde Staten een van de landen die naar aanleiding van de kernproeven sancties instelde tegen India.

Die onaangename episode in de geschiedenis leken beide landen vorige week echter achter zich te hebben gelaten. In het interview met The Hindu zei Koizumi dat zowel Japan als India hetzelfde doel hebben, namelijk het vernietigen van alle nucleaire wapens.

Tijdens het bezoek van Koizumi werden ook afspraken gemaakt over investeringen in de energiesector in Azië. Verder gaat Japan India assisteren bij grootschalige projecten op het gebied van infrastructuur, waaronder de aanleg van een hogesnelheidslijn voor goederenvervoer. De computergestuurde trein moet de steden Bombay (aan de westkust) en Calcutta (aan de Golf van Bengalen), verbinden.

Japan gaat India helpen bij de modernisering van de marine, in ruil voor bescherming van Japanse handelsschepen die de Straat van Malakka bevaren. Bijna alle olietankers waarmee Japan olie importeert, varen door de Indische Oceaan. Beide landen spraken af hun bijdrage te zullen leveren aan het openhouden van veilige vaarroutes in de regio. (JS/PD)