Japanse dorpsbewoners houden aanleg stuwdam tegen

In Japan is het ongebruikelijk dat rechtbanken projecten van de overheid stilleggen. De inwoners van het dorp rusten echter nog niet op hun lauweren. In sneeuw en vrieskou worden bijeenkomsten belegd waarin de toekomstige strategie wordt uitgestippeld. We zijn vastbesloten deze strijd te winnen, zegt Kiyoshi Noda, gemeenteraadslid in Higashi-Omi.

De zaak is nog niet afgehandeld, want de regering gaat in beroep tegen de uitspraak. Het gerechtshof had bepaald dat het ministerie van Landbouw geen degelijk onderzoek had verricht naar de gevolgen van de bouw van de dam, zoals in de wet vereist is.

Volgens de regering kan het besluit om de dam te bouwen, dat al in 1994 werd genomen, niet teruggedraaid worden. De bestaande dam, die sinds 1974 in gebruik is, kan niet meer tegemoet komen aan de waterbehoefte van boeren in Higashi Omi en vier andere plaatsen, stelt de overheid. Met de geplande negentig meter hoge dam zou een reservoir ontstaan voor 25,7 miljoen kubieke meter water. Het water is bedoeld voor irrigatieprojecten.

Noda en andere inwoners van het dorp, inclusief vissers en bewoners die leven van toerisme, houden de aanleg van de dam al elf jaar met succes tegen. Volgens de regering profiteren wij van de dam, zegt de 65-jarige boer Shigeichi Fukao uit Mitsuya. We zouden meer water krijgen voor onze landbouwgrond. De kosten van de dam zouden daardoor ruimschoots goedgemaakt worden. Maar ik geloof dat niet. Ik heb helemaal niet zoveel water nodig. De huidige pompen functioneren prima.

In Mitsuya worden vijf pompen gedeeld door de 55 boeren in het dorp. Hun waterrekening bedraagt maandelijks ongeveer 170 euro. Dat bedrag moet betaald worden aan de gemeente, de eigenaar van de bestaande dam.

Fukao maakt zich zorgen over de toekomst, zegt hij. Mijn vrouw en ik zijn de jongsten niet meer. De rijstinkomsten dalen, omdat de regering onder internationale druk minder subsidie geeft. De toekomst is zo onzeker, waarom moeten we dan ook nog eens betalen voor een dam die in feite geen doel dient. Daarom staan we nu achter Noda en de activisten.

Takeji Fujiwara, een van de vijf advocaten die de zaak namens veertig dorpsbewoners voor het gerechtshof bracht, zegt dat de onverwachte zege laat zien dat het volk meer macht krijgt in een land waar de ambtenarij het nog steeds voor het zeggen heeft. We hebben met deze zaak bewezen dat de overheid fout zat en dat het volk ook een stem heeft.

De rechter concludeerde dat het onderzoek naar de dam grove fouten bevatte. Een uitspraak van een lagere rechtbank, die stelde dat een overheidsproject dat eenmaal goedgekeurd is niet teruggedraaid kan worden, werd daarom vernietigd.

Noda herinnert zich nog dat hij meewerkte aan de bouw van de eerste dam in 1974, en dat hij toen het argument van de overheid geloofde, namelijk dat de dam noodzakelijk was om de boeren van water te voorzien. We zijn nu dertig jaar verder en ik heb ook de nadelen van de aanleg van zulke dure dammen gezien, zegt hij.

De affaire rond de dam in de Echigawa is symbolisch voor het groeiende verzet onder de bevolking tegen dergelijke projecten, zegt Fujiwara. Japan investeerde na de Tweede Wereldoorlog veel in kostbare openbare werken op het platteland, om zo stemmen te winnen en bedrijven opdrachten te kunnen gunnen. Economische ontwikkeling is belangrijk, maar daarbij moeten wel de wensen van de bevolking gerespecteerd worden, zegt Fijiwara. (JS)